Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO τα μινωικά ανάκτορα της Κρήτης

Σημαντική αναγνώριση του μινωικού πολιτισμού είναι ομόφωνη της 47ης Συνόδου της UNESCO στο Παρίσι να εντάξει τα Μινωικά Ανάκτορα στην Κρήτη στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς.

Η UNESCO στην ανακοίνωσή της για την ιστορική απόφαση σημειώνει ότι τα μινωικά ανάκτορα αναδεικνύουν «την πολυπλοκότητα της δομής της μινωικής κοινωνίας και τη διαχρονική τους επιρροή στην ιστορία της Μεσογείου».

 

Η ένταξη εγκρίθηκε κατά τη διάρκεια της 47ης Συνόδου της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς, που διεξάγεται στο Παρίσι, παρουσία της ελληνικής αποστολής, η οποία συμμετείχε ενεργά στη διαδικασία υποστήριξης του φακέλου υποψηφιότητας.

🔴 BREAKING!



New inscription on the @UNESCO #WorldHeritage List: Minoan Palatial Centres, #Greece 🇬🇷.



➡️ https://t.co/seTyyVu3sT #47WHC pic.twitter.com/2HUKNLqIUX

— UNESCO 🏛️ #Education #Sciences #Culture 🇺🇳 (@UNESCO) July 12, 2025

Έξι αρχαιολογικοί χώροι

Στην απόφαση του διεθνούς οργανισμού, που τελεί υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, οι αρχαιολογικοί χώροι της Κρήτης που απολαμβάνουν διεθνή προστασία είναι πλέον έξι: το ανάκτορο της Κνωσού, το ανάκτορο της Φαιστού, το ανάκτορο Ζάκρου, το ανάκτορο Μαλίων, το ανάκτορο Ζωμίνθου και το ανάκτορο Κυδωνίας (Χανιά).

Τα ανάκτορα αυτά, που ανάγονται στη 2η χιλιετία π.Χ., αντικατοπτρίζουν την πρωτοποριακή αρχιτεκτονική, την κοινωνική οργάνωση και τη θρησκευτική κοσμοαντίληψη των Μινωιτών και του πολιτισμού τους.

Η απόφαση της UNESCO βασίστηκε στην πολιτιστική αξία, την ιστορική σημασία και τη μοναδικότητα των μνημείων αυτών. Η αναγνώριση αυτή θεωρείται σημαντική όχι μόνο για την τουριστική προβολή της Κρήτης, αλλά και για τη μακροπρόθεσμη διατήρηση και ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων.

 

Ο Περιφερειάρχης Κρήτης, Σταύρος Αρναουτάκης, υπογράμμισε για την ιστορική απόφαση της UNESCO για τα μινωικά ανάκτορα:

«Μία πολυετής και συστηματική προσπάθεια έφερε σπουδαίο αποτέλεσμα. Με τη διατύπωση, την τεκμηρίωση και την αποδοχή από την UNESCO της υποψηφιότητας για τα Μινωικά Ανακτορικά Κέντρα, η Κρήτη αποκτά, με “ήπια ισχύ”, διευρυμένο ρόλο στην οικουμενική πολιτιστική διπλωματία.

Η εγγραφή των 6 Μινωικών Ανακτορικών Κέντρων στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UΝΕSCO, συνιστά μια εξέλιξη με αναμφίβολα πολλαπλασιαστικά οφέλη για τον τόπο μας.

 

Η συμβολή του Υπουργείου Πολιτισμού και της Ελληνικής Μόνιμης Αντιπροσωπείας στην UNESCO, ήταν καθοριστική. Θέλω να ευχαριστήσω τόσο την ηγεσία του Υπουργείου και της Μόνιμης Αντιπροσωπείας, όσο και τα στελέχη των υπηρεσιών, καθώς και τους συνεργάτες μας στην Περιφέρεια και τους Δήμους για την καθοριστική τους συμβολή. Μόνο όλοι μαζί καταφέρνουμε το καλύτερο αποτέλεσμα.

Από σήμερα, μιλώντας για τα Μινωικά Ανάκτορα, ο κόσμος θα αναγνωρίζει ότι αναφερόμαστε σε μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς. Και αυτό μας κάνει υπερήφανους και αισιόδοξους για τη συνέχεια».

Η Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς, βασιζόμενη και στην αξιολόγηση του αρμόδιου συμβουλευτικού οργάνου της, ICOMOS, αναγνώρισε την Εξέχουσα Οικουμενική Αξία των Μινωικών Ανακτορικών Κέντρων, την αυθεντικότητα και την ακεραιότητα του αγαθού, καθώς και την ύπαρξη ισχυρού πλαισίου προστασίας και δομημένου Σχεδίου Διαχείρισής του, συστατικά απαραίτητα της εγγραφής στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς.

Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, παρούσα κατά την αναγγελία της εγγραφής, κατά την ολοκλήρωση της διαδικασίας της εγγραφής, έκανε την ακόλουθη δήλωση:

«Σήμερα είναι μια μέρα ορόσημο για την πατρίδα μας, για τον ελληνικό λαό, για την Κρήτη, για τον Πολιτισμό στη μακρά ιστορική του διάρκεια. Με την εγγραφή των Μινωικών Ανακτορικών Κέντρων στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, ο μινωικός πολιτισμός, ένας από λαμπρότερους πολιτισμούς του προϊστορικού Αιγαίου αναγνωρίζεται και καθιερώνεται παγκοσμίως. Τα εντυπωσιακά αρχιτεκτονικά κατάλοιπα των μινωικών ανακτορικών συγκροτημάτων, που σώζονται σε όλη την Κρήτη, αποτελούν τους αυθεντικούς εκφραστές αυτού του πολιτισμού. Τα ανάκτορα δεν ήταν μόνο διοικητικά και οικονομικά κέντρα. Ήταν κέντρα πολιτισμού, τέχνης και τεχνολογικής καινοτομίας. Δημιουργήματα υψηλής τέχνης και αισθητικής, μνημειακής αρχιτεκτονικής, με ανεπτυγμένο σύστημα γραφής και διοίκησης, και με ισχυρές εμπορικές και πολιτισμικές επαφές με τους λαούς της Ανατολικής Μεσογείου. Η ανάδειξη του Μινωικού πολιτισμού μάς επιτρέπει να κατανοούμε καλλίτερα τις απαρχές του ευρωπαϊκού πολιτισμικού γίγνεσθαι, καθιερώνοντας την Κρήτη ως κοιτίδα πολιτισμού παγκόσμιας σημασίας. Ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου όλους όσους συνετέλεσαν σε αυτή την επιτυχία της χώρας μου. Τους θεσμικούς εκπροσώπους της UNESCO και του Κέντρου Παγκόσμιας Κληρονομιάς -και ιδιαίτερα τον Διευθυντή του Lazare Eloundou- το Υπουργείο Εξωτερικών και τη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία -τον επικεφαλής της Γιώργο Κουμουτσάκο- την Περιφέρεια Κρήτης και προσωπικά τον Σταύρο Αρναουτάκη, και φυσικά, τους συνεργάτες μου στο Υπουργείο Πολιτισμού -στα πρόσωπα της Διευθύντριας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Έλενας Κουντούρη, της τμηματάρχου Ντίνας Μπενίση και του Διευθυντή Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων Θέμη Βλαχούλη – και τους αντιπροσώπους μας στην Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς -στο πρόσωπο της Ευγενίας Γερούση. Χάρη στη σκληρή δουλειά τους, την μακρά εμπειρία τους, τη γνώση και την αφοσίωσή τους, σήμερα γίναμε όλοι εξαιρετικά περήφανοι».

Τα Μινωικά Ανακτορικά Κέντρα αποτελούν το πλέον εμβληματικό στοιχείο της ταυτότητας του μινωικού πολιτισμού, ενός από τους πιο αξιόλογους προϊστορικούς πολιτισμούς της Ανατολικής Μεσογείου που αναπτύχθηκε στη διάρκεια δύο χιλιετιών (2800-1100 π.Χ.). Η μινωική κληρονομιά, κιβωτός και θησαυροφυλάκιο αξιών, μύθων και κοινωνικών ιδεών, έχει επηρεάσει τη καλλιτεχνική και πνευματική σκέψη διανύοντας ιστορική τροχιά πολλών χιλιετηρίδων. Ο θρύλος του σύνθετου και χαώδους Λαβύρινθου που σχεδιάστηκε για τον βασιλιά Μίνωα, ένα θαύμα της μηχανικής, που συμβόλιζε τη δημιουργικότητα και την πολυπλοκότητα και αντανακλά την κατασκευαστική πολυπλοκότητα και τη μνημειακότητα των ανακτόρων, αποτελεί μέχρι και σήμερα σύμβολο δαιδαλώδους οργάνωσης με παγκόσμια αναγνώριση ως προς την ορολογία, τη μορφή. Παράλληλα, η μινωική τέχνη με τα φυσιοκρατικά χαρακτηριστικά της επηρεάζει τη καλλιτεχνική δημιουργική σύνθεση σε ολόκληρο τον κόσμο, σε ποικίλους τομείς όπως η φιλοσοφία, η ζωγραφική, η λογοτεχνία, η μουσική, η ποίηση, το θέατρο και ο κινηματογράφος.

Τα Μινωικά Ανακτορικά Κέντρα συνιστούν την πιο αυθεντική και αντιπροσωπευτική έκφραση της ακμάζουσας μινωικής κοινωνίας προσφέροντας τεκμήρια πρώιμης αστικής ανάπτυξης και αποκαλύπτοντας σύνθετες κοινωνικοπολιτικές δομές, λειτουργικά οργανωμένες γύρω από ένα ιεραρχημένο διοικητικό σύστημα. Ήταν διοικητικά, οικονομικά και θρησκευτικά κέντρα, η σύνθετη αρχιτεκτονική μορφών των οποίων, με επιρροές από την Αίγυπτο και την Εγγύς Ανατολή, σχεδιάστηκε για να εξυπηρετεί τις ποικίλες ανάγκες και λειτουργίες μίας ιεραρχημένης κοινωνίας. Τα μνημεία αυτά συνιστούν διαχρονικά σημείο αναφοράς στην ιστορία της ανθρωπότητας καθώς παρέχουν υλικές μαρτυρίες για την ανάπτυξη πρώιμων οικονομικών συστημάτων, όπως η γεωργία, η κτηνοτροφία και το θαλάσσιο εμπόριο. Αποτελούν επίσης πολύτιμη πηγή τεκμηρίωσης για τα δύο αρχαιότερα συστήματα γραφής στην Ευρώπη – τη Κρητική Ιερογλυφική και τη Γραμμική Α – τα οποία επινοήθηκαν στην Κρήτη ήδη από τις αρχές της 2ης χιλιετίας π.Χ.

Την ευθύνη της συγκρότησης του φακέλου της υποψηφιότητας ανέλαβε η Διεύθυνση Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, σε συνεργασία με τις Εφορείες Αρχαιοτήτων Κρήτης και την δυναμική υποστήριξη της Περιφέρειας Κρήτης. Για την αρχαιολογική τεκμηρίωση του φακέλου πολύτιμη ήταν η συνδρομή των Ξένων Αρχαιολογικών Σχολών και των διευθυντών των συστηματικών ανασκαφικών ερευνών, που δραστηριοποιούνται στην Κρήτη. Το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, διά του Τμήματος Φυσικής Περιβάλλοντος- Μετεωρολογίας συνέβαλε τα μέγιστα στην τεκμηρίωση των κινδύνων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, ενώ η πανεπιστημιακή κοινότητα συνεισέφερε δαψιλώς στην τεκμηρίωση εξειδικευμένων θεμάτων της μινωικής αρχαιολογίας. Ο φάκελος εμπλουτίστηκε με πλήθος στοιχείων που πολύ πρόθυμα παρείχαν φορείς και Υπηρεσίες της τοπικής αυτοδιοίκησης, εξωτερικοί συνεργάτες και εμπειρογνώμονες, ενώ ιδιαίτερα σημαντική ήταν η συμβολή του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας ως προς την κατάρτιση σχεδίων αντιμετώπισης κινδύνων, με τα οποία εμπλουτίστηκε το Διαχειριστικό Σχέδιο. Επιπλέον, σε άριστη συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης εκπονήθηκε στρατηγική, «Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης (ΟΧΕ) «Πολιτιστικές Διαδρομές Μινωικών Ανακτορικών Κέντρων», με κύριο αντικείμενο την αναβάθμιση της εμπειρίας των επισκεπτών στα μινωικά ανακτορικά κέντρα.

Ακολουθήστε το Lykavitos.gr στο Google News
και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις