Προϋπολογισμός 1,74 δισ. ευρώ προβλέπεται για το πρόγραμμα «Σπίτι μου» το οποίο περιλαμβάνει μέτρα για τη στέγαση νέων και πολιτών μέχρι 39 ετών, φοιτητών και ευάλωτων νοικοκυριών και απευθύνεται σε περισσότερους από 100.000 ωφελούμενους. Οι πρωτοβουλίες στόχο έχουν να λειτουργήσουν ως «ανάχωμα» στις τιμές ενοικίων που έχουν εκτοξευθεί στα ύψη και να βοηθήσουν με τη στέγαση των πολιτών που δεν έχουν την οικονομική άνεση.

Το σχέδιο που αφορά τους νέους κινείται συνολικά πάνω σε 6 άξονες. Στόχος είναι να ενισχυθούν πάνω από 130.000 νέοι έως 39 ετών. Παράλληλα ανακοινώθηκε και η αύξηση κατά 50% του φοιτητικού στεγαστικού επιδόματος.

Ο πρώτος άξονας είναι τα χαμηλότοκα στεγαστικά δάνεια για αγορά πρώτης κατοικίας από νέους, είτε είναι ελεύθεροι είτε παντρεμένοι είτε σε σύμφωνο συμβίωσης, από 25 έως 39 ετών.

Ο δεύτερος άξονας αφορά στην μαζική ανακαίνιση κενών ιδιωτικών κατοικιών.

Τρίτος άξονας είναι μια νέα πρωτοβουλία αξιοποίησης της περιουσίας του Δημοσίου με το θεσμό της κοινωνικής αντιπαροχής. Μια πολιτική που εφαρμόζεται και σε άλλες χώρες και είναι ο σύγχρονος τρόπος με τον οποίο κάθε χώρα απαντά στο ζήτημα της φθηνότερης στέγης σε εθνικό επίπεδο.

Τέταρτος άξονας, η πολιτική της επιδότησης για ενεργειακή αναβάθμιση και ανακαίνιση κατοικιών από νέους που κατέχουν τέτοιες κατοικίες.

Πέμπτος άξονας, η επιδότηση για ανακαίνιση κενών κατοικιών για μακροχρόνια μίσθωση και έκτος, η δημιουργία φοιτητικών εστιών.

Τελευταίος και έκτος άξονας, η αύξηση του φοιτητικού επιδόματος που ειδικά στη σημερινή συγκυρία των υψηλών πληθωριστικών πιέσεων κρίνεται αναγκαίο βοήθημα.

Τα μέτρα είναι τα εξής:

1. Άτοκα ή χαμηλότοκα στεγαστικά δάνεια

Το μέτρο αφορά στη χορήγηση στεγαστικών δανείων, που θα καλύπτουν έως και το 90% της εμπορικής αξίας του ακινήτου, με ανώτατο όριο τις 150.000 ευρώ, για αγορά πρώτης κατοικίας. Το πρόγραμμα θα αφορά την αγορά διαμερισμάτων έως 120 τ.μ. και έτος κατασκευής έως και το 2007.

Οι ωφελούμενοι των ευνοϊκών στεγαστικών δανείων θα είναι 10.000 νέοι ή νέα ζευγάρια 25 έως 39 ετών (με σύμφωνο συμβίωσης ή θρησκευτικό/ πολιτικό γάμο), με ετήσιο καθαρό εισόδημα από 10.000 ευρώ έως το όριο που προβλέπεται για την καταβολή του επιδόματος θέρμανσης.

Ο προϋπολογισμός της δράσης είναι 500 εκατ. ευρώ (375 εκατ. ευρώ από το αποθεματικό της ΔΥΠΑ και 125 εκατ. ευρώ από τις τράπεζες). Στην περίπτωση εξάντλησης των πόρων προβλέπεται ο διπλασιασμός του ποσού των χορηγούμενων δανείων.

Η δόση που θα πληρώνει ο δανειολήπτης για σπίτι αξίας 100.000 ευρώ είναι 275 ευρώ.

Όπως σημείωσε ο κ. Χατζηδάκης, προκειμένου η δράση να βοηθήσει τις τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες και να συνεισφέρει στην αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος της χώρας, υπάρχει ειδικός όρος κατά τον οποίο:

α) όταν ο αιτών είναι νέο ζευγάρι (25-39) ετών με τρία και πλέον παιδιά κατά την ημερομηνία υποβολής της ή

β) όταν ο αιτών είναι νέος ή νέο ζευγάρι, το οποίο, κατά τη διάρκεια αποπληρωμής του δανείου (π.χ. 30 έτη), αποκτήσει τρία παιδιά, τότε το επιτόκιο 1% θα καλύπτεται από πόρους της ΔΥΠΑ και τα στεγαστικά δάνεια θα χορηγούνται άτοκα.

Η υλοποίηση του προγράμματος προβλέπεται να ξεκινήσει από το α’ τρίμηνο του 2023.

2. Πρόγραμμα «ΚΑΛΥΨΗ».

Μίσθωση – σε πρώτη φάση – άνω των 1.000 κενών ιδιωτικών κατοικιών του προγράμματος ΕΣΤΙΑ για παροχή κατοικιών με χαμηλό ενοίκιο σε νέους και νέα ζευγάρια.

Η εν λόγω δράση αφορά την αξιοποίηση των ακινήτων του προγράμματος ΕΣΤΙΑ, τα οποία θα είναι διαθέσιμα μετά τις 31/12/2022. Όπως αναφέρθηκε, τα εν λόγω ακίνητα, τα οποία ήταν παραχωρημένα από ιδιώτες και ενοικιάζονταν σε μετανάστες, δεν χρειάζονται ιδιαίτερες εργασίες επισκευής/ανακαίνισης, καθότι παραδίδονται τους επόμενους μήνες σε καλή κατάσταση, βάσει του προγράμματος ΕΣΤΙΑ.

Το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων θα προσφέρει για ακόμα τρία έτη στους ιδιοκτήτες των ακινήτων αυτών το ίδιο ποσό ενοικίου που λάμβαναν από το πρόγραμμα ΕΣΤΙΑ από το αποθεματικό της ΔΥΠΑ. Ωφελούμενοι είναι 2.500 νέοι 25-39 ετών, δικαιούχοι του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, ενώ προτεραιότητα θα δοθεί στους πολύτεκνους, τους τρίτεκνους και τις μονογονεϊκές οικογένειες.

Στόχος είναι σε επόμενη φάση το πρόγραμμα να επεκταθεί, βάσει και της προσφοράς κατοικιών, που θα υπάρχει από τους ιδιοκτήτες. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, που έχει τεθεί, έως τον Δεκέμβριο, θα δημοσιευθεί η πρόσκληση προς τους ιδιοκτήτες των ακινήτων του προγράμματος ΕΣΤΙΑ για καταβολή των μισθωμάτων που λάμβαναν, για επιπλέον τρία έτη, έως τον Φεβρουάριο θα δημοσιευθεί η πρόσκληση συμμετοχής προς τους ωφελούμενους και, από τον Μάρτιο, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών επισκευής των διαμερισμάτων, όπου χρειάζεται, θα ξεκινήσει η στέγαση των δικαιούχων.

3. Ευρωπαϊκά κονδύλια, ύψους 200 εκατ. ευρώ, για αξιοποίηση υφιστάμενων κενών ιδιωτικών κατοικιών

Η δράση αφορά τη χρηματοδότηση μαζικής ανακαίνισης και ενεργειακής αναβάθμισης 4.000 ακινήτων που έχουν μείνει κενά για μεγάλο χρονικό διάστημα, σε συνεργασία με τους ιδιοκτήτες τους, για την άμεση διάθεσή τους ως προσιτές κατοικίες σε νέους και νέα ζευγάρια. Το μέτρο θα ωφελήσει τόσο τους νέους που θα στεγαστούν σε αυτές, όσο και τους ιδιοκτήτες των ακινήτων οι οποίοι θα εξασφαλίσουν εγγυημένο εισόδημα και αναβάθμιση των ακινήτων τους. Από τη δράση αναμένεται να ωφεληθούν 10.000 νέοι και νέα ζευγάρια, ηλικίας 25-39 ετών.

Επιδίωξη είναι να εξασφαλιστεί χρηματοδότηση από το νέο ΕΣΠΑ, για το οποίο έχουν ήδη ξεκινήσει συζητήσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά και από το Ταμείο Ανάκαμψης, στο πλαίσιο της επικείμενης αναθεώρησης των πόρων που αντιστοιχούν στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.

Ως το τέλος του έτους, θα δημοσιευθεί η πρόσκληση προς ενδιαφερόμενους ιδιοκτήτες για παραχώρηση των ακινήτων τους και θα ακολουθήσουν το 2023 η επιλογή και η ανακαίνιση κατοικιών, καθώς και η επιλογή των δικαιούχων.

4. Πιλοτική δράση κοινωνικής κατοικίας για ευάλωτες ομάδες

Το έργο έχει ήδη ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης, με προϋπολογισμό 1,5 εκατ. ευρώ και βρίσκεται στο στάδιο υπογραφής προγραμματικών συμβάσεων με τους δήμους. Αφορά στην ανακαίνιση 70 διαμερισμάτων στον δήμο Αθηναίων και 30 στον δήμο Θεσσαλονίκης, στα οποία θα στεγαστούν τουλάχιστον 200 νέοι και νέα ζευγάρια έως 39 ετών, με κριτήρια που θα καθοριστούν έως το τέλος του έτους. Η δράση καλύπτει, μεταξύ άλλων, το κόστος της ανακαίνισης των σπιτιών και της αποκατάστασης τυχόν φθορών που θα προκύψουν κατά τη διάρκεια της διαμονής των ωφελουμένων. Η αξιολόγηση και η επιλογή των κατοικιών θα ολοκληρωθεί το 2023, η ανακαίνιση των σπιτιών και η επιλογή των ωφελουμένων προγραμματίζεται το 2024.

5. Κοινωνική αντιπαροχή: Αξιοποίηση ακινήτων της ΔΥΠΑ

Θεσμοθετείται η κοινωνική αντιπαροχή για την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του τέως ΟΕΚ. Θα παραχωρηθούν, κατόπιν διαγωνισμού, ακίνητα της ΔΥΠΑ, (που είναι διάδοχος του ΟΕΚ) και συνολικά του Δημοσίου, εντός και εκτός αστικών κέντρων, σε τεχνικές εταιρείες, οι οποίες αναλαμβάνουν να κατασκευάσουν με δικά τους έξοδα και με βάση τεχνικές προδιαγραφές της ΔΥΠΑ σύγχρονα κτίρια κατοικίας. Τα μισά από τα διαμερίσματα που θα κατασκευαστούν θα διατίθενται για λογαριασμό του Δημοσίου, με χαμηλά ενοίκια σε νέους έως 39 ετών, βάσει οικονομικών κριτηρίων, με ειδική ποσόστωση για τρίτεκνους και πολύτεκνους. Τα υπόλοιπα μισά ακίνητα θα αξιοποιούνται εμπορικά.

Η δράση στοχεύει την ανέγερση 2.500 κατοικιών, στις οποίες θα στεγαστούν 5.000 ωφελούμενοι. Η επιλογή των οικοπέδων θα ξεκινήσει εφέτος, ενώ ο διαγωνισμός για την επιλογή των αναδόχων προγραμματίζεται για τα μέσα του 2023. Θα ακολουθήσει η ανέγερση των κατοικιών, η πρόσκληση και η επιλογή των ωφελουμένων.

Πρόκειται για το υπόδειγμα φθηνής στέγης που χρησιμοποιούν επιτυχημένα και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Αυστρία, η Ολλανδία και η Ισπανία.

6. Κοινωνική αντιπαροχή: Αξιοποίηση ακινήτων του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων

Τέλος, ο κ. Χατζηδάκης υπογράμμισε ότι το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων συμβάλλει στη συνολική προσπάθεια αντιμετώπισης του στεγαστικού προβλήματος με αξιοποίηση ακινήτων που ανήκαν στη Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας και σήμερα είναι ανενεργά.

Ειδικότερα, η δράση αφορά στην ανακαίνιση 40 ακινήτων και τη διάθεσή τους ως κοινωνικές κατοικίες σε νεαρά ζευγάρια και νέους έως 39 ετών, εφαρμόζοντας ως μοντέλο διάθεσης είτε το ενοίκιο, (που θα είναι χαμηλό έως μηδενικό), είτε το μοντέλο rent to own. Εκτιμάται ότι οι ωφελούμενοι θα είναι 80 νέοι. Ο προϋπολογισμός είναι 1.750.000 ευρώ και καλύπτεται από πόρους της ΔΥΠΑ.

Το χρονοδιάγραμμα προβλέπει την έναρξη διάθεσης των κατοικιών στο 4ο τρίμηνο του 2023, αφού ολοκληρωθεί η αναβάθμιση των ακινήτων και η επιλογή των ωφελουμένων.

Η δράση έχει δυνατότητα επέκτασης σε επιπλέον διαθέσιμα ακίνητα, κατόπιν σχετικής χαρτογράφησης και προσδιορισμού της κατάστασης του κάθε ακινήτου.

Νέο πρόγραμμα «εξοικονομώ» με δύο πυλώνες

Ακόμη ανακοινώθηκαν δύο νέα προγράμματα, το «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω» για νέους ηλικίας 18-29 ετών και το «Ανακαινίζω-Ενοικιάζω» για ανακαίνιση παλιών κενών κατοικιών.

Το πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω» έχει προϋπολογισμό 350 εκατ. Ευρώ. Αναμένεται να ενταχθούν 20.000 νέοι προκειμένου να χρηματοδοτήσουν παρεμβάσεις αναβάθμισης της κατοικίας τους αλλά και δαπάνες αγοράς οικιακών συσκευών.

Διαρθρώνεται σε δύο πυλώνες:

Ο πυλώνας της εξοικονόμησης ενέργειας προβλέπει επιδοτήσεις 50-90 % με όριο τις 25.000 ευρώ ενώ για τις επενδύσεις ανακαίνισης το όριο δαπάνης είναι 10.000 ευρώ με ενιαίο ποσοστό επιδότησης 30 % για όλους (δηλαδή η επιδότηση φθάνει μέχρι 3.000 ευρώ). Το ποσό που απομένει μπορεί να χρηματοδοτηθεί για το “Εξοικονομώ” με άτοκο δάνειο και για την ανακαίνιση με χαμηλότοκο δάνειο έως 7.000 ευρώ.

Οι προϋποθέσεις συμμετοχής είναι αντίστοιχα οικογενειακό εισόδημα έως 50.000 ευρώ (εξοικονόμηση) και 20.000 ευρώ (ανακαίνιση). Το σπίτι θα πρέπει να είναι ιδιόκτητο και ιδιοκατοικούμενο ή ο νέος να έχει την επικαρπία και να κατατάσσεται σε ενεργειακή κατηγορία Γ΄ή χαμηλότερη.

Οι επιλέξιμες παρεμβάσεις περιλαμβάνουν στη διάσταση της εξοικονόμησης, αντικατάσταση κουφωμάτων, εξωτερική θερμομόνωση, συστήματα θέρμανσης – ψύξης, συστήματα παροχής Ζεστού Νερού Χρήσης, συσκευές Smart Home και οικιακές ηλεκτρικές συσκευές.

Οι παρεμβάσεις αναβάθμισης που δεν σχετίζονται με την εξοικονόμηση ενέργειας περιλαμβάνουν:

Ανακαίνιση χωρών μπάνιου και ειδών υγιεινής, ανακαίνιση χωρών κουζίνας. αντικατάσταση πόρτας εισόδου. αντικατάσταση και επισκευές ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων, αντικατάσταση και επισκευές υδραυλικών εγκαταστάσεων, αντικατάσταση επιφανειών πατωμάτων, επιχρίσματα και επισκευές δομικών στοιχείων. Το πρόγραμμα αναμένεται να ξεκινήσει το Δεκέμβριο.

Το πρόγραμμα «Ανακαινίζω-Ενοικιάζω» επιδοτεί την ανακαίνιση κατοικιών οι οποίες είναι κενές και δεν χρησιμοποιούνται, προκειμένου να διατεθούν σε μισθώσεις διάρκειας τουλάχιστον 3 ετών. Το πρόγραμμα θα έχει προϋπολογισμό 50 εκατ. Ευρώ και το ποσοστό επιδότησης των υλικών και εργασιών ανακαίνισης φθάνει έως 40%.

Αφορά κατοικίες μέχρι 100 τ.μ.στις οποίες ο ωφελούμενος θα πρέπει να έχει τουλάχιστον 50% της επικαρπίας ή της πλήρους κυριότητας, οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα έως 40.000 ευρώ και ακίνητη περιουσία έως 300.000 ευρώ.

Οι ωφελούμενοι θα επιλέγονται με βαθμολογία που πριμοδοτεί όσους έχουν μικρότερη ακίνητη περιουσία και ζητούν μικρότερη ενίσχυση από τη μέγιστη (40%).

Το πρόγραμμα αναμένεται να ξεκινήσει να εφαρμόζεται από το πρώτο τρίμηνο του 2023.

Παράλληλα, προχωρά και η λεγόμενη κοινωνική αντιπαροχή. Θα χτιστούν 2.500 κατοικίες και θα παραχωρηθούν σε 5.000 νέους σε οικόπεδα ιδιοκτησίας του πρώην ΟΑΕΔ. Ιδιώτες θα τα κατασκευάσουν και θα εκμεταλευτούν τα μισά διαμερίσματα, και τα άλλα μισά θα πρέπει να τα διαθέσουν με πολύ χαμηλά ενοίκια. 

Κατασκευή νέων φοιτητικών εστιών – Αύξηση του φοιτητικού επιδόματος

Η κυβέρνηση ανακοίνωσε μέτρα που αφορούν και τους φοιτητές. Συγκεκριμένα, ανακοινώθηκε αύξηση στο φοιτητικό στεγαστικό επίδομα με αναδρομική ισχύ για το περσινό έτος και η δημιουργία νέων φοιτητικών εστιών.

Το επίδομα, που έχει ήδη εξαγγέλθεί και αφορά την αύξηση σε 1.500 ευρώ από 1.000 ευρώ, έκτος του ότι θα ισχύσει και για τους σπουδαστές των ΔΙΕΚ, θα καταβληθεί φέτος το φθινόπωρο αναδρομικά επιπλέον για το 2021-22. Επίσης, το επίδομα αυξάνεται σε 2.000 ευρώ σε όλες τις περιπτώσεις συγκατοίκησης.

Οι δικαιούχοι του διευρυμένου επιδόματος υπολογίζονται σε περίπου 50.000 φοιτητές και σπουδαστές.

Ο προϋπολογισμός του ΥΠΑΙΘ για το φοιτητικό επίδομα ανέρχεται στα 75 εκατομμύρια ευρώ, με μια αύξηση που ξεπερνάει τα 25 εκατομμύρια ευρώ.

Όσο αφορά τις φοιτητικές εστίες σε πέντε περιοχές της χώρας, Θράκη, Δυτική Μακεδονία, Θεσσαλία, Δυτική Αττική, Κρήτη θα δημιουργηθούν μέσω ΣΔΙΤ περισσότερες από 8.150 κλίνες, με κόστος πάνω από 540 εκατομμύρια ευρώ. Η έναρξη της κατασκευής τους έχει προγραμματιστεί για το 2023 και η ολοκλήρωσή τους το 2027.

Παραδείγματα

Επιδοτούμενο δάνειο - Τι κερδίζει ένα νέο ζευγάρι;  

Ένα ακίνητο με αξία 100.000 ευρώ το ζευγάρι θα το αποπληρώσει σε 30 χρόνια

  • Χωρίς επιδότηση το επιτόκιο θα είναι 4% ενώ με επιδότηση 1%
  • Η χρηματοδότηση αν έχεις μπει σε αυτό το πρόγραμμα θα είναι 90% με δόση /μήνα  275€ ενώ χωρίς το πρόγραμμα θα είναι 80% με δόση /μήνα  415€
  • Το κέρδος για όλο τον χρόνο είναι 1.680 €

Σε τι μηνιαίο μισθό αντιστοιχούν τα εισοδηματικά κριτήρια; 

Πάνω από 715 €/μήνα το ελάχιστο ώστε να μπορεί να αποπληρώνει

  • έως 1.143€/μηνα για έναν άγαμο
  • έως 1.714 €/μηνα το ζευγάρι 
  • έως 1.928€/μηνα με ένα παιδί 

Πότε ξεκινούν οι αιτήσεις;     

Από το πρώτο τρίμηνο του 2023 

Έχω /μένω σε ένα παλιό σπίτι. Τι μπορώ να κάνω ;

Υπάρχουν δύο νέα προγράμματα που ξεκινούν από τον Δεκέμβριο του 2022 που αφορούν τους νέους 18-39 ετών και θα δοθούν 350 εκατ. ευρώ 

1. Το ενα είναι το ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ με το οποίο μπορεί να πάρει κανείς έως 25.000 €

  • Μπορούν να γίνει παρεμβάσεις ενεργειακής βελτίωσης 
  • Η επιδότηση είναι 50%-90% 
  • Παίρνεις άτοκο δάνειο 
  • Και το οικογενειακό εισόδημα πρέπει να κάτω από 50.000 €

2. Το δεύτερο είναι το ΑΝΑΚΑΙΝΙΖΩ με το οποίο μπορείς να πάρει κανείς έως 10.000 €

  • Η επιδότηση είναι 30%
  • Παίρνει κανείς ένα χαμηλότοκο δάνειο έως 7.000 ευρώ 
  • Το οικογενειακό εισόδημα πρέπει να είναι κάτω από 20.000 €