Ο μεσογειακός κυκλώνας "Ζορμπά" αναμένεται να πλήξει τις επόμενες ώρες πολλές περιοχές της Ελλάδας.
Όπως επισημαίνεται, κατά το διήμερο Σαββάτου και Κυριακής προσοχή θα πρέπει να δείξουν οι κάτοικοι της Πελοποννήσου, της Στερεάς Ελλάδας, της Ανατολικής Θεσσαλίας, των Κυκλάδων και της Δυτικής Κρήτης, καθώς οι βροχοπτώσεις και οι καταιγίδες κατά περιόδους θα είναι πολύ ισχυρές και υπάρχει κίνδυνος πλημμυρικών φαινομένων, συμπεριλαμβανομένης της Αττικής.
Οι άνεμοι το Σάββατο αναμένεται να φτάνουν τα 10 μποφόρ μόνο στη θάλασσα των Κυθήρων, ενώ στις υπόλοιπες νότιες παράκτιες και νησιωτικές περιοχές θα πνέουν ισχυροί έως θυελλώδεις άνεμοι 7-8 μποφόρ, αλλά με ριπές ακόμη μεγαλύτερης έντασης.
Σύμφωνα με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ) και το νέο έκτακτο δελτίο που εξέδωσε, τα φαινόμενα θα είναι ιδιαίτερα έντονα στην Ανατολική Πελοπόννησο τις Κυκλάδες και στην Αττική τόσο απόψε, όσο και το Σάββατο.
Πάντως, οι τελευταίες προβλέψεις της υπηρεσίας meteo του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, προβλέπουν εξασθένηση της ταχύτητας των ανέμων.
Ένα ακόμη εντυπωσιακό στοιχείο που επισημαίνουν οι επιστήμονες είναι ότι με βάση το κυματικό μοντέλο του Εθνικού Αστεροσκοπείου/meteo.gr, το μεσημέρι του Σαββάτου το ύψος κύματος μεταξύ Πελοποννήσου και Κρήτης θα ξεπερνά τα 11 μέτρα!
Τα γαλάζια και μπλε χρώματα δίνουν τα ύψη βροχής ανά τρίωρο. Πάνω αριστερά δίνεται η θέση του φαινομένου στις 1500 της Παρασκευής 28/09, πάνω δεξιά στις 2100, κάτω αριστερά στις 0900 του Σαββάτου 29/09 και κάτω δεξιά στις 1500 του Σαββάτου.
Σε πλήρη ετοιμότητα έχει τεθεί ο κρατικός μηχανισμός αναμένοντας τον μεσογειακό κυκλώνα που αναμένεται να χτυπήσει το Σαββατοκύριακο τη Νότια Ελλάδα με κατεύθυνση την Ανατολική Μεσόγειο.
Σύμφωνα με συνέντευξη Τύπου που έδωσε ο γενικός γραμματέας Πολιτικής Προστασίας Γιάννης Ταφύλλης, μαζί με τον διευθυντή του Εθνικού Μετεωρολογικού Κέντρου, Θοδωρή Κολυδά, , ασφαλής πρόγνωση υπάρχει μόνο για το επόμενο 48ωρο, όπου θα εκδηλωθούν τα φαινόμενα, με ανέμους εντάσεως 9-10 μποφόρ, βροχές και καταιγίδες, κυρίως στην νότια Πελοπόννησο, Κρήτη και δυτικές Κυκλάδες, ενώ το Σάββατο θα επηρεάσουν και την νότια και ανατολική Αττική.
Πού και πως θα χτυπήσει
Το σύστημα αναμένεται να μετακινηθεί αργά πάνω από την Κρήτη και τη νότια Ελλάδα το Σάββατο πριν ενισχυθεί η ταχύτητά του και κατευθυνθεί προς τη δυτική Τουρκία την Κυριακή. Περιοχές της Ελλάδας και της Τουρκίας θα πληγούν με ισχυρές βροχές και πολύ ισχυρούς ανέμους. Στην Κρήτη και σε άλλα νότια νησιά της Ελλάδας μπορεί να πέσουν βροχές έως και 100-150 χιλιοστόμετρα, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε πλημμύρες. Πόλεις όπως η Σμύρνη στην Τουρκία, και η Καλαμάτα στην Ελλάδα μπορεί να δουν βροχές 50-60 χιλιοστομέτρων.
Δείτε live την πορεία του κυκλώνα «Ζορμπά»
Οι προβλέψεις
Σύμφωνα λοιπόν με τις προβλέψεις και την αναλυτική ενημέρωση του Θεόδωρου Κολυδά, το βαρομετρικό αυτό θα μας επηρεάσει σε δύο φάσεις.
Στην πρώτη φάση θα έχουμε ισχυρές βροχές και καταιγίδες στο νότιο Ιόνιο, στην Κρήτη και στη νότια Πελοπόννησο. Σταδιακά κατά την διάρκεια της ημέρας και κυρίως από το μεσημέρι και μετά καθώς στροβιλίζεται ο πρώτος σχηματισμός, θα βελτιωθεί για λίγο ο καιρός στην περιοχή της Κρήτης και τις δυτικές Κυκλάδες και θα κινηθεί βορειότερα και θα επηρεάσει την Αττική. Κυρίως τα νότια και ανατολικά της Αττικής.
«Δεν θα έλεγα ότι θα είναι ιδιαίτερα μεγάλης έντασης οι βροχοπτώσεις και παράλληλα κατά την διάρκεια της νύχτας ο καιρός θα έχει ένα μικρό και πρόσκαιρο σπάσιμο», επεσήμανε ο κ. Κολυδάς και συνέχισε:
«Μέσα στο Σάββατο όμως σιγά σιγά και καθώς αυτό το χαμηλό θα αρχίσει να κινείται προς την χώρα μας, θα προκαλέσει και πάλι ένταση των βροχοπτώσεων τα εντονότερα φαινόμενα θα επηρεάσουν κυρίως την περιοχή της Πελοποννήσου, θα έλεγα την νότιο και ανατολική Πελοπόννησο, τις δυτικές Κυκλάδες, την Κρήτη, (περισσότερο την δυτική και κεντρική Κρήτη) και κατά την διάρκεια του Σαββάτου, από το απόγευμα προς το βράδυ θα έχουμε μια ανατολικότερη επέκταση των φαινομένων.
»Το βαρομετρικό χαμηλό, Σάββατο βράδυ προς Κυριακή θα περάσει μεταξύ Κρήτης και Πελοποννήσου, θα μπει μέσα στις νότιες Κυκλάδες και σταδιακά θα αρχίσει να μπαίνει και να εξομαλύνεται η κατάστασή του, δηλαδή θα αρχίσει να ρηχαίνει το χαμηλό αυτό προς το ανατολικό Αιγαίο».
Για τους ανέμους ο κ. Κολυδάς τόνισε ότι, ενώ θα εξασθενήσουν στο κεντρικό και στο νότιο Αιγαίο αύριο, θα παραμείνουν αρκετά ενισχυμένοι με εντάσεις που θα φτάνουν τα 9 με 10 μποφόρ ανατολικοί - βορειοανατολικοί στη θάλασσα Κυθήρων και στο νότιο Ιόνιο. Το Σάββατο, με την έλευση αυτού του χαμηλού θα γυρίσουν σε νοτιάδες και πρόσκαιρα θα έχουν την ίδια ένταση, δηλαδή 9-10 μποφόρ σε μια μικρή και περιορισμένη έκταση περισσότερο μεταξύ νότιας Πελοποννήσου και Κρήτης.
Ο διευθυντής του ΕΜΚ, επεσήμανε ότι, «όταν έχουμε νεότερες πληροφορίες θα σας δώσουμε περισσότερες πληροφορίες» και κατέληξε:
«Η μετεωρολογική υπηρεσία παρακολουθεί όλες τις εκδοχές και θα θέλαμε να την εμπιστευθείτε».
Ο μεσογειακός κυκλώνας, που ονομάστηκε και «Ζορμπάς» από έλληνες μετεωρολόγους, αναμένεται να ακολουθήσει ανατολική πορεία, επηρεάζοντας με ισχυρές βροχές και πολύ θυελλώδεις ανέμους μεγάλο τμήμα της Πελοποννήσου και της Κρήτης το πρωινό του Σαββάτου.
Στη συνέχεια, εκτιμάται ότι θα πλήξει την Αττική, την Εύβοια και τις Κυκλάδες και, μέχρι το πρωί της Κυριακής, τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και πιθανώς τα Δωδεκάνησα.
Προβλέπονται κύματα 11 μέτρων
Το κέντρο του μεσογειακού κυκλώνα αναμένεται να φθάσει στις νότιες ακτές της Πελοποννήσου μεταξύ 3 – 6 το απόγευμα του Σαββάτου, σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις.
Το ύψος του κύματος μεταξύ Πελοποννήσου και Κρήτης, το μεσημέρι του Σαββάτου, με βάση το κυματικό μοντέλο του Εθνικού Αστεροσκοπείου/meteo.gr, προβλέπεται ότι θα ξεπεράσει τα 11 μέτρα.
Τι είναι η υβριδική καταιγίδα «Medicane»
Η υβριδική καταιγίδα, η οποία συχνά αποκαλείται "Medicane" (από τις λέξεις Mediterranean και hurricane), έχει παρόμοια χαρακτηριστικά με τους κυκλώνες και τους τυφώνες.
Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2011, κάθε χρόνο συμβαίνουν μόνον 1-2 Medicanes. Αυτές οι ισχυρές καταιγίδες σημειώνονται συνήθως τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο όταν η θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας στη Μεσόγειο είναι μάλλον υψηλή, αν και θεωρητικά μπορούν να συμβούν οποιαδήποτε περίοδο του χρόνου.
Η καταιγίδα προκάλεσε πλημμύρες στην Τυνησία και στη Λιβύη τις τελευταίες ημέρες προτού μετακινηθεί βόρεια πάνω από τη Μεσόγειο προς την Ευρώπη.
Πάνω από τη θάλασσα η καταιγίδα είναι πιθανό να αποκτήσει περισσότερα τροπικά χαρακτηριστικά που συνδέονται με τους κυκλώνες, όπως θυελλώδεις ανέμους ακόμα και ένα «μάτι» στο κέντρο της.
Ευτυχώς, ο Medicane το πιθανότερο είναι να απορροφηθεί στο ανώτερο ρεύμα του ανέμου της τροπόσφαιρας και δεν θα παρατείνει την παρουσία του πάνω από τη νοτιοανατολική Ευρώπη, περιορίζοντας την έκταση των πλημμυρών από την καταιγίδα.
Πρόσφατα μεγάλα συστήματα όπως οι κυκλώνες Χάρβει και Φλόρενς προκάλεσαν καταστροφικές πλημμύρες λόγω της αργοκίνητης φύσης τους.
Ερωτήσεις και απαντήσεις για τους μεσογειακούς κυκλώνες
1. Είναι οι Medicanes πραγματικοί κυκλώνες;
Οι Medicanes έχουν πολλά κοινά με τις τροπικές καταιγίδες, με ισχυρούς ανέμους που κινούνται γύρω από έναν πυρήνα και καταρρακτώδεις βροχοπτώσεις. Το 2014, ο Medicane Qendresa έπληξε τη Μάλτα με ανέμους που έφθαναν έως και τα 70 μίλια την ώρα και ριπές έως και 95 χιλιόμετρα την ώρα. Ωστόσο τα νερά της Μεσογείου δεν είναι τόσο εκτεταμένα ούτε τόσο ζεστά ώστε να διατηρήσουν την ισχύ που απαιτείται προκειμένου να αποκληθούν οι καταιγίδες αυτές κανονικοί κυκλώνες. Επιπλέον, λέει ο Γιοτσανάν Κουσνίρ, ο οποίος μελετά τη μεταβλητότητα του καιρού στο Lamont-Doherty Earth Observatory του πανεπιστημίου Κολούμπια η φυσική και η δυναμική των Medicanes είναι διαφορετική από εκείνην των κυκλώνων.
2. Πώς σχηματίζονται;
Όπως και οι συμβατικοί κυκλώνες, οι μεσογειακοί κυκλώνες αναπτύσσονται πάνω από ζεστά νερά. Ενώ στον Ατλαντικό και τον Ειρηνικό οι κυκλώνες/τυφώνες απαιτούν θερμοκρασίες γύρω στους 80 βαθμούς Φαρενάιτ (26,667 βαθμοί Κελσίου) για να αναπτυχθούν, οι μεσογειακοί κυκλώνες μπορούν να αναπτυχθούν και σε θερμοκρασίες έως 57 βαθμούς (13,889 βαθμούς Κελσίου). Ο σχηματισμός τους εξαρτάται από τον κρύο αέρα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας.
Οι κυκλώνες αναπτύσσονται γύρω από έναν θερμό πυρήνα και κινούνται από ανατολικά προς δυτικά, λέει ο Κουσνίρ, ενώ οι Medicanes έχουν έναν κρύο πυρήνα και κινούνται από δυτικά προς ανατολικά. Ξεκινούν σαν κανονικές καταιγίδες όπως αυτές στην Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ, μόνο που είναι μικρότερες και λιγότερο έντονες. Ωστόσο μερικές φορές οι καταιγίδες αρχίζουν να προκαλούν ζέστη και υγρασία πάνω από τη Μεσόγειο, μετατρέποντας τες θερμοδυναμικά σε ενέργεια, ακριβώς όπως οι κυκλώνες. Αναπτύσσεται τότε ένα έντονο σύστημα χαμηλής πίεσης, λέει ο Κουσνίρ, «το οποίο μοιάζει πάρα πολύ με κυκλώνα με σύννεφα που στροβιλίζονται παίρνοντας το σχήμα ενός ματιού». Ενισχυμένες από δυτικούς ανέμους από ψηλά οι καταιγίδες αυτές κινούνται ανατολικά.
Το δυτικό τμήμα της Μεσογείου, μεταξύ Ισπανίας και Σαρδηνίας, είναι ένα από τα δύο θερμά σημεία για τον σχηματισμό του Medicane. Η άλλη είναι το Ιόνιο, στη δυτική Ελλάδα.
3. Πώς επηρεάζει η κλιματική αλλαγή τους Μedicanes;
Αν και οι μεσογειακοί τυφώνες φαίνεται ότι θα παραμείνουν σχετικά σπάνιοι, η άνοδος της θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας αναμένεται να φέρει ισχυρότερους μεσογειακούς κυκλώνες στο μέλλον -- ίσως μετατρέποντάς τους τελικά σε πλήρης έντασης κυκλώνες.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ / CNN