Με τις βαθμολογίες όλων των πανελλαδικώς εξεταζόμενων μαθημάτων να έχουν ανακοινωθεί, το ενδιαφέρον των υποψηφίων για την εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση στρέφεται πλέον στη συμπλήρωση και υποβολή του Μηχανογραφικού Δελτίου. Η σχετική πλατφόρμα του υπουργείου Παιδείας άνοιξε την Παρασκευή και θα παραμείνει ανοικτή για δέκα συνολικά ημέρες, έως τις 17 Ιουλίου.
Τι θα πρέπει να προσέξουν οι υποψήφιοι στην συμπλήρωση του Μηχανογραφικού; Τι θα τους βοηθήσει να κάνουν τις κατάλληλες επιλογές; Πώς επηρεάζει τη διαδικασία επιλογής η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής; Υπάρχουν «σχολές του μέλλοντος»; Ποιες είναι αυτές;
Τα παραπάνω ερωτήματα συνιστούν μερικές από τις πιο συχνές απορίες μαθητών και γονέων. Το ΑΠΕ-ΜΠΕ απευθύνθηκε στο Εργαστήριο Συμβουλευτικής Επιστήμης και Επαγγελματικής Σταδιοδρομίας του Παιδαγωγικού Τμήματος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και η διευθύντρια του Εργαστηρίου και αναπληρώτρια καθηγήτρια του ΕΚΠΑ, Κατερίνα Αργυροπούλου, καθώς και η σύμβουλος Σταδιοδρομίας και Επαγγελματικού Προσανατολισμού, Επιστημονική Συνεργάτις του Εργαστηρίου, Νέλλη Μπέλκη, έδωσαν τις απαντήσεις τους.
Τρεις ερωτήσεις και τέσσερις παράγοντες που (πρέπει να) καθορίζουν τις επιλογές των υποψήφιων
«To μηχανογραφικό δελτίο είναι, πράγματι, το εισιτήριο για το ταξίδι της σταδιοδρομίας μας και η συμπλήρωσή του είναι αναγκαίο να γίνει υπεύθυνα, καθώς αποτελεί μια διαδικασία λήψης απόφασης σπουδών», τόνισαν οι κκ Αργυροπούλου και Μπέλκη.
Όπως διευκρίνισαν, παρά το ότι ίσως να φαίνεται παράδοξο, οι σύμβουλοι επαγγελματικού προσανατολισμού, δε δίνουν «συμβουλές». Με ειδικές τεχνικές προτρέπουν και βοηθούν το άτομο να αναστοχαστεί και να διερευνήσει τα δεδομένα που έχει ενώ, βέβαια, παρέχουν ενδελεχή και αξιόπιστη πληροφόρηση για το εκπαιδευτικό σύστημα, τις σχολές, τις επαγγελματικές προοπτικές, κά.
Η διαδικασία λήψης απόφασης σπουδών καθορίζεται -μεταξύ άλλων- από τις απαντήσεις σε τρία ερωτήματα και βάσει τεσσάρων παραγόντων, που αναφέρονται παρακάτω:
1) Ποιος είμαι, τι θέλω, τι μπορώ;
Έστω και τώρα μπορείς να μπεις σε μια διαδικασία ενδοσκόπησης μόνος σου ή με τη βοήθεια ενός συμβούλου σταδιοδρομίας και να αναγνωρίσεις τα ενδιαφέροντά σου, τις εργασιακές σου αξίες, τα δυνατά και τα αδύναμα σημεία της προσωπικότητά σου.
2) Πόσα μόρια έχω συγκεντρώσει;
Ένας σωστός υπολογισμός μορίων σε μια ψηφιακή εφαρμογή θα σου αποκαλύψει τις ρεαλιστικές σου επιλογές, χωρίς απαραίτητα να περιοριστείς σ' αυτές.
3) Τι γνωρίζω για τις σχολές στις οποίες έχω πρόσβαση;
Μαθαίνω όσα μπορώ περισσότερα για το πρόγραμμα σπουδών, την αξιολόγηση του τμήματος, την περιοχή/ πόλη που βρίσκεται, το κόστος ζωής εκεί, τα μεταπτυχιακά τα οποία σχετίζονται με αυτά, τις προοπτικές στην αγορά εργασίας.
4) Πρόγραμμα Σπουδών και τοποθεσία
Επιλέγω όσες σχολές έχουν ένα ελκυστικό και ενδιαφέρον για έμενα πρόγραμμα σπουδών και λαμβάνω υπόψη μου, αν μπορώ να σπουδάσω εκτός του τόπου κατοικίας μου και με ποιες προϋποθέσεις. Αν όχι, επιλέγω σχολές που βρίσκονται στον τόπο κατοικίας μου, κάνοντας τους λιγότερο δυνατούς συμβιβασμούς.
5) Μαθαίνω για τα δικαιώματά μου
Μελετώ την εγκύκλιο των μετεγγραφών, τις αντιστοιχίες των σχολών, την εγκύκλιο των διακριθέντων μαθητών, το 10%, τη δυνατότητα μετακίνησης, το στεγαστικό επίδομα και ό,τι άλλο μπορεί να διευκολύνει τον δρόμο μου προς τη σχολή που μ' ενδιαφέρει περισσότερο.
6) Δεν υπάρχει τέλεια απόφαση
Θυμάμαι πάντα ότι τέλεια απόφαση δεν υπάρχει, αλλά υπάρχει πάντα η βέλτιστη με τα δεδομένα που υπάρχουν! Αφήνω, αναπόφευκτα ένα μικρό περιθώριο σε στοιχεία που δεν μπορώ να ελέγξω - όπως αν θα ανέβουν ή θα κατέβουν οι βάσεις.
7) Επιλέγω μακριά από προκαταλήψεις και στερεότυπα
Το ότι κάποιος επέλεξε μια σχολή και πέτυχε ή απέτυχε επαγγελματικά ή το ότι κάποια τμήματα έχουν καλή ή «κακή» φήμη είναι πολύ επισφαλή κριτήρια που δεν εντάσσονται στα ορθολογικά με τα οποία πρέπει να γίνεται, κατά κύριο λόγο, η λήψη απόφασης σπουδών.
Πώς επηρεάζει η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής τις επιλογές ενός υποψήφιου
Η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ) καθορίζει σε σημαντικό βαθμό τις επιλογές των υποψηφίων, ειδικά όσων δεν κατάφεραν να συγκεντρώσουν υψηλή βαθμολογία στις Πανελλήνιες Εξετάσεις. Για να γίνει κατανοητό, τα πανεπιστημιακά τμήματα θέτουν ένα κατώτατο όριο βαθμολογίας κάτω από την οποία δε δέχονται φοιτητές, ακόμα κι αν μένουν κενές θέσεις σ' αυτά. Ο σκοπός είναι η επίτευξη μιας σχετικής ομοιογένειας στο ακαδημαϊκό επίπεδο του τμήματος, όπως και η εξασφάλιση της δυνατότητας παρακολούθησης και ολοκλήρωσης του πανεπιστημονικού προγράμματος με επιτυχία. Αυτό το κατώτατο όριο που είναι η ΕΒΕ, πέρα από τον συντελεστή που θέτει αρχικά το τμήμα, εξαρτάται και σε σημαντικό βαθμό από το μέσο όρο επίδοσης των μαθητών κάθε πεδίου στις Πανελλήνιες εξετάσεις. Εκεί που η ΕΒΕ παίζει πολύ καθοριστικό ρόλο είναι τα Ειδικά Μαθήματα, στα οποία αν δεν εξασφαλίσει το μαθητής την κατώτατη βαθμολογία που απαιτεί η ΕΒΕ, ακόμα και συνολικά τα μόρια που έχει συγκεντρώσει είναι πολλά, αποκλείεται από την πρόσβαση στη σχολή που τα απαιτεί.
Υπάρχουν «τέλειες» επιλογές;
«Ως σύμβουλοι σταδιοδρομίας διαχρονικά υποστηρίζουμε ότι όλα ξεκινούν από το άτομο και πως δεν υπάρχουν "τέλειες" επιλογές σχολών με εξασφαλισμένη επιτυχία που να ταιριάζουν σε όλους», ξεκαθάρισαν οι κκ Αργυροπούλου και Μπέλκη.
«Σε πρόσφατη ερώτηση υποψηφίου που διακαώς επιθυμούσε να εισαχθεί σε Τμήμα Χημείας, αν θα πρέπει να δηλώσει το τμήμα "Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών" του ΕΜΠ -μια σχολή "star" του μηχανογραφικού- αφού το "πιάνει", ο σύμβουλος δεν θα πρέπει, βέβαια, για λόγους δεοντολογίας να του απαντήσει ευθέως "ναι" ή "όχι", αλλά παρουσιάζοντας με αντικειμενικό τρόπο τη σχολή και αναφερόμενος στον τύπο προσωπικότητας του συμβουλευόμενου, να αντιληφθεί ο τελευταίος αν θα πρέπει να το κάνει ή όχι και αν ναι, για ποιους λόγους. Με άλλα λόγια, τόσο για τον σύμβουλο όσο, κυρίως, για τον συμβουλευόμενο, η πρόκληση του μηχανογραφικού αφορά την επίτευξη της καλύτερης δυνατής επιλογής σπουδών για εμάς, με τα μέσα που διαθέτουμε».
Όπως σημείωσαν, όλοι μιλούν για τις νέες τεχνολογίες, τα πράσινα επαγγέλματα, τα επαγγέλματα που στηρίζουν τον ευάλωτο άνθρωπο, ωστόσο, στις ημέρες μας που η εξειδίκευση αποκτά πολυδιάστατο χαρακτήρα και γίνονται οι πιο αναπάντεχοι συνδυασμοί επιστημονικών πεδίων (πχ Μεταπτυχιακά προγράμματα τύπου «Digital Humanities» ή «Φιλοσοφία και Management», δεν υπάρχουν «στεγανά» ανάμεσα στις επιστήμες.
«Σκεφτείτε το STEAM που συνδυάζει τα μαθηματικά και τη μηχανική με την τέχνη... Επομένως, θα προτείναμε ο υποψήφιος να επιλέξει για αρχή μια σχολή που του ταιριάζει και θα αξιοποιήσει το καλύτερο που μπορεί να του προσφέρει και στη συνέχεια να αναζητήσει την εξειδίκευση - επιμόρφωση που θα τον κάνει πιο ανταγωνιστικό στην αγορά εργασίας», τόνισαν.
Οι «σχολές του μέλλοντος»
Οι σχολές που ξεχωρίζουν οι κκ Αργυροπούλου και Μπέλκη είναι εκείνες με πολυδιάστατο πρόγραμμα, κατευθύνσεις/ ροές και επιλογές μαθημάτων - ιδανικά και από άλλα πανεπιστημιακά τμήματα.
«Σ' αυτές ο φοιτητής εκτίθεται σε διάφορα ερεθίσματα, ώστε να μπορεί να βρει αυτό που τον "παθιάζει" για να εξειδικευτεί σ' αυτό. Θα μπορούσαμε να γίνουμε πιο συγκεκριμένες, αναφέροντας σχολές που σχετίζονται με την πληροφορική και τις νέες τεχνολογίες, τον Τουρισμό και τις νέες μορφές του, την Οικολογία και τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας, την εφοδιαστική αλυσίδα, την ειδική αγωγή, τη φροντίδα ηλικιωμένων κά. Αισθανόμαστε όμως ότι "αδικούμε" κάποιες σχολές και δεν το θέλουμε. Γιατί, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, όλα ξεκινούν από το άτομο και τα χαρακτηριστικά του. Ας μην ξεχνάμε ότι στο μηχανογραφικό και το παράλληλο μηχανογραφικό, υπάρχουν ευκαιρίες για όλες και όλους», κατέληξαν.
Πού και μέχρι πότε γίνεται η υποβολή Μηχανογραφικού;
Η σχετική πλατφόρμα του υπουργείου Παιδείας για την συμπλήρωση και υποβολή του Μηχανογραφικού, https://michanografiko.it.minedu.gov.gr, άνοιξε την Παρασκευή και θα παραμείνει ανοικτή για συμπλήρωση και υποβολή Μηχανογραφικών για δέκα μέρες συνολικά, μέχρι τα μεσάνυχτα της Δευτέρας 17 Ιουλίου 2023 (24:00).
Οι υποψήφιοι, χρησιμοποιώντας τον προσωπικό κωδικό ασφαλείας τους (password) θα μπορούν να επισκέπτονται την πλατφόρμα στην παραπάνω ηλεκτρονική διεύθυνση και να επιλέγουν το Μηχανογραφικό Δελτίο για εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση ή/και το Παράλληλο Μηχανογραφικό Δελτίο για εισαγωγή στα Δημόσια ΙΕΚ για να καταχωρήσουν τις επιλογές τους.