Να ξεκινήσουμε με τα ευχάριστα. Αύριο είναι η τελευταία μέρα του χρόνου και θα ευχηθούμε Καλή Πρωτοχρονιά. Όσο για την Καλή Χρονιά, εδώ σηκώνει πολύ μεγάλη συζήτηση και θα ήταν προτιμότερο οι ευχές μας να εστιάζουν στην πεζή πραγματικότητα. Μια... καλή ευχή που θα μπορούσε να αντανακλά την πραγματικότητα είναι τα λόγια του επιτρόπου Όλι Ρεν, όταν υπογράφαμε το πρώτο μνημόνιο! ΚΑΛΟ ΚΟΥΡΑΓΙΟ.
Το 2022 φεύγει με τα χρηματιστήρια να βρίσκονται στα χειρότερα επίπεδα από το 2008, όταν είχε ξεσπάσει η διεθνής χρηματοοικονομική κρίση, συμπαρασύροντας στην κατάρρευση τη Lehman Brothers. Τον ρόλο της... Lehman Brothers κατά τη φετινή χρονιά έπαιξε ο... Πούτιν, ο οποίος με την εισβολή του στην Ουκρανία, άλλαξε τον κόσμο. Η Ρωσία βρίσκεται απέναντι στις ΗΠΑ, η Ευρώπη ορθώνει ένα τείχος που θα κρατήσει μάλλον για πολλές δεκαετίες, οι τιμές της ενέργειας εκτοξεύτηκαν, ο πληθωρισμός γύρισε σε επίπεδα της δεκαετίας του 1970 ή ακόμη και στα αντίστοιχα μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και οι κεντρικές τράπεζες έχουν προχωρήσει στις πιο επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων των τελευταίων πολλών δεκαετιών.
Το 2022 είναι ένα έτος καμπής και το 2023 θα είναι ένα έτος όπου πολλά μπορούν να συμβούν. Από αναζωπύρωση του κορωνοϊού μέσω μιας νέας μετάλλαξης, μέχρι και... πυρηνικό πόλεμο, έχει το... μενού! Αν αποφύγουμε το χείριστο σενάριο, τότε το 2023 θα είναι απλά ένα... κακό έτος, με ύφεση και ενδεχομένως με πολλές ακόμη γεωπολιτικές, οικονομικές και πολιτικές ανατροπές. Οι ανησυχητικές διαστάσεις που προσλαμβάνει η πανδημία του κορωνοϊού στην Κίνα, μπορεί να αποδειχθεί σε έναν ακόμη επιταχυντή για την ύφεση στις μεγάλες οικονομίες, ειδικά κατά το πρώτο εξάμηνο του νέου έτους.
Η χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων στην Κίνα συνοδεύτηκε από την ανοδική κίνηση του πετρελαίου και των εμπορευμάτων, φέρνοντας αισιοδοξία στις αγορές και τους επενδυτές. Ωστόσο, σε ελάχιστα εικοσιτετράωρα η αισιοδοξία αυτή έδωσε τη θέση της στον προβληματισμό, οδηγώντας για παράδειγμα τις τιμές του πετρελαίου και των πρώτων υλών σε χαμηλότερα επίπεδα. Τι διαλέγουμε ανάμεσα σε αυτά τα δύο, εν πολλοίς αντιφατικά; Εδώ που έχουμε φτάσει δεν ξέρουμε αν είναι καλό να επανέλθει η Κίνα στην κανονικότητα, κάτι που θα ωθήσει τις τιμές της ενέργειας και των πρώτων υλών σε υψηλότερα επίπεδα ή αν θα ήταν... προτιμότερο να ξαναμπεί σε καραντίνα και να μειωθούν οι τιμές, προκαλώντας ωστόσο, ύφεση, μεγαλύτερη ανεργία και φτώχεια στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα, Οι κοινωνίες έχουν φτάσει σε οριακό σημείο λόγω του πληθωρισμού και η έκρηξη των επιτοκίων απειλεί το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα με τσουνάμι, που μπροστά του η Lehmban Brothers, θα μοιάζει με το κόστος ενός... σκασμένου λάστιχου!
Από τη Δευτέρα οι αγορές ίσως δείξουν πιο έντονα τις πραγματικές τους διαθέσεις. Το έτος έκλεισε με ένα ικανοποιητικό ράλι, το οποίο ωστόσο, απλά κάλυψε τις τεράστιες απώλειες που προκλήθηκαν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και όσα ακολούθησαν. Μπαίνουμε πλέον στο νέο έτος με μια δυναμική προεξόφλησης περαιτέρω αρνητικών εξελίξεων για τις οικονομίες των ΗΠΑ, της Ευρωζώνης, της Ιαπωνίας και των αναδυόμενων αγορών.
- Ελπίζουμε να διαψευστούν οι αναλυτές που βλέπουν το 2023 ως μία ακόμη... μαύρη πινελιά. Το τελευταίο διάστημα παγκόσμιοι καλοσσοί προχωρούν σε μαζικές απολύσεις, οι οποίες θα έχουν ουσιαστικό αλλά και προληπτικό χαρακτήρα. Από τη μία είναι η προστασία των μεγεθών των ισολογισμών και από την άλλη, η αβεβαιότητα σε σχέση με το βάθος της ύφεσης, η οποία ήδη είναι ante portas.
Η συντριπτική πλειονότητα των οικονομολόγων και αναλυτών εμφανίζεται απαισιόδοξη για την πορεία της Ευρωζώνης τη νέα χρονιά. Στο σημείο αυτό έχει ιδιαίτερη βαρύτητα η δημοσκόπηση που διεξήγαγαν οι Financial Times, όπου σχεδόν το 90% των 37 οικονομολόγων δηλώνει ότι η Ευρωζώνη βρίσκεται ήδη σε ύφεση και η συντριπτική πλειονότητα προβλέπει ότι το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν θα συρρικνωθεί για ολόκληρο το επόμενο έτος.
Ως προς τους κινδύνους επισημαίνουν τα εξής:
- Η απειλή της επιβολής δελτίου στη χρήση φυσικού αερίου, ως αποτέλεσμα πρόσθετων ροών ή ένας ιδιαίτερα κρύος χειμώνας θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέες εντάσεις και να αυξηθούν ξανά οι τιμές, αναγκάζοντας έναν άλλο γύρο προσαρμογής και καταστροφής της ζήτησης. Ταυτόχρονα, επισημαίνεται πως, παρότι η Ευρώπη στράφηκε προς τη Νορβηγία, τις ΗΠΑ και τη Μέση Ανατολή για να αναπληρώσει τις μειωμένες ροές από τη Ρωσία, θα είναι δυσκολότερο να καλύψει το κενό εγκαίρως πριν τον χειμώνα του 2023.
- Η αγορά ακινήτων λόγω της ύφεσης και των υψηλών επιτοκίων στα στεγαστικά δάνεια μπορεί να προκαλέσει μεγάλες ανατροπές στην Ευρώπη. Μάλιστα, εκφράζεται η άποψη ότι οι τιμές των ακινήτων θα υποχωρήσουν κατά 4,7% μέσα στο 2023.
- Οι αυτοκινητοβιομηχανίες θα νιώσουν τον «πόνο» και το 2023
- Η ύφεση της οικονομίας της Ευρωζώνης και η διατήρηση του πληθωρισμού πολύ πάνω από τον στόχο του 2% που θέτει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Ας μην χάνουμε την αισιοδοξία μας. Αν δεν εξαφανιστούμε από έναν... πυρηνικό πόλεμο, τότε όλα τα άλλα μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε...