Γιατί ταξιδεύουμε στον «σκοτεινό λαβύρινθο» των social media

 

Του Λευτέρη Χ. Θεοδωρακόπουλου

Το «φαινόμενο Κασσελάκη», όπως το χαρακτηρίζουν πολλοί δημοσιογράφοι που τείνουν προς τον ΣΥΡΙΖΑ, έχει πολλά θολά σημεία. Σίγουρα ένας άνθρωπος που δεν ήξεραν καν και οι πιο φανατικοί οπαδοί του κόμματος πριν δύο μήνες, σήμερα είναι πρόεδρος του.

 

Μα πως συνέβη αυτό;  Αναρωτιέται πολύ φυσιολογικά ένας τρίτος παρατηρητής. 

Η απάντηση είναι πολύ απλή και σύνθετη παράλληλα. Ο Στέφανος Κασσελάκης χρησιμοποίησε την ορμή και τη δύναμη των κοινωνικών δικτύων και σε χρόνο dt πήρε τα ηνία ενός κόμματος… Η τάση της εποχής, η άφιλτρη και ταχύτατη (δήθεν) ενημέρωση κατακλύζει τις κινητές συσκευές που όλοι έχουμε στα χέρια μας.  Σε αυτές εμφανιζόταν ο νέος πλέον αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ ως ο λευκός ιππότης που διεκδικεί την προεδρία του. Και από ότι φαίνεται εκ του αποτελέσματος η στρατηγική του είχε εντυπωσιακό αποτέλεσμα.  Με αφορμή αυτή την εξέλιξη αντιλαμβάνεται κανείς τη δύναμη και τη θέση που έχουν τα social media στη ζωή μας. Δυστυχώς (ή ευτυχώς) είναι αναπόσπαστο κομμάτι μας. Επηρεάζουν τις πολιτικές, τις κοινωνικές αλλά και τις ερωτικές μας προτιμήσεις.  Στην έρευνα του «Καρφιού» ανταποκρίθηκαν και μιλούν ειδικοί  και άνθρωποι που ασχολούνται ενεργά με τα social media και δίνουν την δική τους οπτική για το φαινόμενο που επηρεάζει τις ζωές όλων μας και κυρίως των γενεών που έρχονται.

 

Πώς εγκλωβιστήκαμε στα social media

Η αίσθηση του «κολλήματος» εξηγεί γιατί παραμένουμε χρήστες ενός κοινωνικού δικτύου που μας προκαλεί σύγχυση, αγωνία, θλίψη ή ανία και παράλληλα παρασύρει την σκέψη μας και την απόφαση μας. H τεράστια δύναμη που έχουν οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης αποδεικνύεται από τα αντιδιαμετρικά σχόλια που ακούγονται γι’ αυτές. Επιταχύνουν τον εξτρεμισμό και ταυτόχρονα προκρίνουν την ομοφωνία. Αποσπούν την προσοχή μας και θα έπρεπε να διαδραματίζουν μικρό ρόλο στη ζωή μας, αλλά ταυτόχρονα πρέπει να βελτιωθούν, να εξευγενιστούν και να καθαρίσουν από τους «κακούς παίκτες», όποιοι και αν είναι αυτοί. Παρ’ όλα αυτά, ή ίσως εξαιτίας τους, οι χρήστες αδυνατούν να εγκαταλείψουν τα κοινωνικά δίκτυα, όπως αποδεικνύεται από τους ισολογισμούς τόσο του Facebook όσο και του Twitter. Στις διαφορετικές κριτικές που ασκούνται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καταγράφεται μία κοινή εμπειρία: η απώλεια υπομονής και η αρνητική αξιολόγηση της συμπεριφοράς των άλλων χρηστών του μέσου. Μας συνεπαίρνει μια ασυγκράτητη τάση ανάρτησης αρνητικών σχολίων στην ίδια την πλατφόρμα, αλλά και επικρότησης αναρτήσεων που φανερώνουν πόσο ο χρήστης απεχθάνεται να κάνει αναρτήσεις. Παρότι όλοι κατανοούν το γελοίο του θέματος, δεν μπορούν να σταματήσουν. Είναι κολλημένοι, και ίσως να είστε κι εσείς. Τι σημαίνει «είμαι κολλημένος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης»;  Kάθε χρήστης μπορεί να τα εγκαταλείψει με την ίδια ελευθερία που άρχισε να τα χρησιμοποιεί. Το «κόλλημα» στις πλατφόρμες συνιστά απρόβλεπτη συνέπεια του τρόπου με τον οποίο τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έγιναν δημοφιλή και ισχυρά. Προφανώς ακόμα και οι μεγαλύτερες πλατφόρμες είναι εντελώς περιττές χωρίς χρήστες.

Η δύναμη που δίνουν οι χρήστες εν αγνοία τους

Ένα κοινωνικό δίκτυο χρειάζεται πολλαπλούς χρήστες για να λειτουργήσει. Όσο περισσότεροι γίνονται, τόσο πιο επιτυχημένο είναι το μέσο. Αυτή η κοινωνική δυναμική και το γεγονός ότι έπειτα από χρόνια οι συνθήκες μεταβάλλονται, κάνουν πολλούς να νιώθουν εγκλωβισμένοι στο μέσο της επιλογής τους. Η αίσθηση του «κολλήματος» εξηγεί γιατί παραμένουμε χρήστες ενός κοινωνικού δικτύου που μας προκαλεί σύγχυση, αγωνία, θλίψη ή ανία. Είναι το αναπόφευκτο αποτέλεσμα ενός εμπορευματοποιημένου κοινωνικού και πολιτικού χώρου που οικοδομήθηκε με μοναδικό στόχο να επεκτείνεται.

 

 

Δρ. Γιώργος Λάγιος, Ψυχοθεραπευτής/Σεξολόγος- Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας: 

 

 

Δίνουμε ανεξέλεγκτα πρόσβαση στην ζωή μας 

Ο  Δρ. Γιώργος Λάγιος Ψυχοθεραπευτής/Σεξολόγος- Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας μιλώντας στο «Καρφί» υπογραμμίζει πως τα κοινωνικά δίκτυα προκαλούν ρωγμές στην συντροφική και ερωτική μας ζωή.

Ειδικότερα τονίζει: 

«Τα κοινωνικά δίκτυα αλλάζουν τη ζωή μας με τρόπους που δεν μπορούμε να τους φανταστούμε ακόμα. Όλες μας οι σχέσεις περνάνε μέσα από το φίλτρο του ίνσταγκραμ. Ακόμα και για να προσλάβουμε κάποιον θα δούμε τι ποστάρει. Οι ερωτικές σχέσεις περνούν τεράστια κρίση διότι τα ζευγάρια αλληλεπιδρούν με άλλους ανθρώπους μέσα από το ίνσταγκραμ δημιουργώντας ζήλεια και αίσθημα σύγκρισης. Δεν είναι λίγα τα παράπονα και οι αγχώδεις διαταραχές που σχετίζονται με τις αλληλεπιδράσεις που έχει το άλλο μισό μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα. Ακόμα και οι γνωστές «φωτιές» τα likes και τα follow δημιουργούν ένα κλίμα στο οποίο το ζευγάρι καλείται να δημιουργήσει μία συμφωνία δικαιοσύνης. Πρέπει όλες οι πλευρές έχουν τα ίδια δικαιώματα και τις ίδιες υποχρεώσεις για το πως χειριζόμαστε τα κοινωνικά δίκτυα διαφορετικά κινδυνεύουμε από την λεγόμενη μικρό απιστία. Ας μη γελιόμαστε πλέον, το να δώσουμε το ίνσταγκραμ -ας είναι πιο προσωπικό από το να δώσουμε το προσωπικό μας τηλέφωνο- ουσιαστικά δίνουμε πρόσβαση στη ζωή μας. Αναρωτιέμαι λοιπόν, πόσο ευάλωτοι γινόμαστε δυνατές αυτή την πρόσβαση και αν μπορούμε να προβλέψουμε τις επιπτώσεις αυτής της νέας πραγματικότητας».

 

 

Σόφη Πασχάλη, γυμνάστρια:  

 

 

Τα social χρειάζονται φωνή αγάπης όχι θυμού ή φόβου 

Η Σόφη Πασχάλη είναι από τους ανθρώπους που έχουν μεγάλη αποδοχή στα κοινωνικά δίκτυα. Η άποψη της για αυτά είναι ο τρόπος χρήσης τους. Θα πρέπει τα αξιοποιούμε και όχι να τα χρησιμοποιούμε για λόγους εντυπωσιασμού.

Ειδικότερα λέει  στο «Καρφί»:

«Τα social έχουν δύναμη! Τι είναι αυτή η δύναμη; Αντίληψη θα την έλεγα. Αντίληψη του πώς εμείς τα διαχειριζόμαστε! Τίποτα από μόνο του δεν είναι ούτε θετικό, ούτε αρνητικό. Όλα είναι ουδέτερα και εμείς τους δίνουμε χρώμα, με άλλα λόγια συναίσθημα. Έχει αλλάξει ο τρόπος επικοινωνίας; Ναι, έχει συμβεί σε κάποιους. Σε ποιους; Σε όσους ούτως ή άλλως θα φοβόντουσαν ή ντρεπόντουσαν να επικοινωνήσουν από κοντά. Αυτοί βρήκαν μια πιο εύκολη προσέγγιση. Κρύβονται πίσω από την οθόνη. Λέγεται ότι υπάρχει πιο εύκολη ψεύτικη εικόνα! Για ποιους; Για όσους ούτως ή άλλως θα επέλεγαν τη ψεύτικη εικόνα. Θέλοντας να καταλήξω ότι δεν διαφέρει και πολύ το τι θα έκανε κάποιος χωρίς social,  έχοντας social. Έχει γίνει πιο εύκολο το ψεύτικο αλλά και πιο αληθινό το αληθινό. Θεωρώ ότι αν παρατηρήσεις λογαριασμούς καταλαβαίνεις άπειρα στοιχεία για έναν άνθρωπο. Αν δεις π.χ. εξωφρενικά φίλτρα, αλλαγή σώματος, καταλαβαίνεις ότι υπάρχει δυϊσμός στη προσωπικότητα. Αλλά δείχνει, άλλα είναι». 

Το πρόβλημα είναι ο ίδιος ο άνθρωπος και όχι οι πλατφόρμες

«Ένα άλλο θέμα που επικρατεί είναι το μοίρασμα της ευτυχίας όταν επικρατεί αρνητική συνθήκη κάπου» μας λέει η Σόφη και συνεχίζει: «Το αντιλαμβάνομαι ότι όταν κ αν μπορείς να βοηθήσεις σε άσχημη συνθήκη, εννοείται κ είναι προτεραιότητα. Αλλά αν είσαι χιλιόμετρα αλλού κ ούτως ή άλλως δεν μπορείς να κάνεις κάτι γιατί να απαγορεύεται να ανεβάσεις μια στιγμή σου, χωρίς να σου προσάψουν ετικέτες άκομψες πιθανόν κ χυδαίες επειδή το τόλμησες κατά τη δική τους την άποψη «τόλμησες». Θα ήθελα σε αυτό τη σημείο να κάνω μια ερώτηση. Τι είναι χειρότερο; Αυτός που ανεβάζει την ευτυχισμένη στιγμή του ή αυτός που θυμώνει και γράφει χυδαία σε έναν άγνωστο, γιατί έχει διαφορετική άποψη; Καταλήγω λοιπόν στην αντίληψη, γιατί αυτή μας κάνει και ξεχωρίζουμε. Ζούμε στο 2023. Ναι υπάρχει ευκολία στις γνωριμίες, αλλά αυτό κάνει και τους σταθερούς να διαφέρουν. Υπάρχει η ευκολία γενικότερα. Ναι! Αυτό όμως κάνει τους ιδιαίτερους να θριαμβεύουν. Αντί να εμμένουμε λοιπόν στα αρνητικά της εποχής μας, ας εστιάσουμε σε αυτά που μπορούμε εμείς να βελτιώσουμε σε εμάς, για εμάς! Να ενωθούμε με την αλήθεια μας. Να την βρούμε. Να την υποστηρίξουμε. Οι πλατφόρμες των social δεν είναι το πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι ο ίδιος ο άνθρωπος και στο αν θέλει να εξελίσσεται ή να κρύβεται πίσω από αυτές. Το θέμα είναι αν θέλει να ξεχωρίζει ή αν θέλει να βολεύεται. Αν θέλει να λέγεται πρωτότυπο! Αν θέλει να λέγεται αυθεντικό. Είμαστε προϊόντα θα μπορούσες να πεις. Τι προϊόν είσαι; Σε ποια κατηγορία σε τοποθετείς; Με τι ασχολείσαι περισσότερο; Με το τι κάνουν οι άλλοι; Ή με το πώς προοδεύεις εσύ! Σε όλες τις παραπάνω ερωτήσεις τα social θα επιδράσουν αλλιώς αναλόγως με τις απαντήσεις. Να θυμάσαι λοιπόν, το σημαντικό είναι να κάνεις τις σωστές ερωτήσεις στον εαυτό σου! Μετά σε οδηγείς στις σωστές απαντήσεις και στη συνέχεια στις κατάλληλες πράξεις. Τα social είναι αυτά που είναι. Βοηθητικά θα έλεγα, πολύ! Αλλά αυτή είναι απλά μια άποψη. Εσύ πώς επηρεάζεσαι από αυτά; Κ εσύ πόσο αληθινά τα χρησιμοποιείς; Ποιος ο λόγος που τα χρησιμοποιείς; Πόση αλήθεια δείχνεις; Εσύ τι ταμπέλα βάζεις στον λογαριασμό σου κ στη συμπεριφορά σου ως προς αυτά; Εσύ ποιος είσαι σε σχέση με τα social; Τα social αν τα χρησιμοποιείς ωφέλιμα είναι ωφέλιμα! Ο,τιδήποτε έχει δύναμη θέλει τη προσοχή του, μέχρι να δυναμώσεις εσένα κ αντί να επηρεάζεσαι εσύ από αυτά, να επηρεάσεις εσύ αυτά! Εσύ κάνεις τα social, όχι αυτά εσένα! Τα social χρειάζονται φωνή αγάπης όχι θυμού ή φόβου! Βρες αυτή τη φωνή αγάπης. Τότε συμβάλλεις στο συλλογικό καλό και τα social αποκτούν σπουδαιότητα».

 

 

Τίνα Μιχαηλίδου Μαυρομιχάλη, δημοσιογράφος, founder gr8 communication:  

 

 

Η νέα τάση της πολιτικής επικοινωνίας είναι στο… tik-tok

H Τίνα Μιχαηλίδου- Μαυρομιχάλη είναι δημοσιογράφος και  founder της  gr8 communication. Τα social media αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της εργασίας της οπότε η άποψη της έχει ειδικό βάρος στο συγκεκριμένο θέμα.

Ειδικότερα λέει στο «Καρφί»:

Τα κοινωνικά δίκτυα ναι, έχουν αλλάξει τη ζωή μας! Κάθε αλλαγή κρύβει τον κίνδυνο της αλλοτρίωσης! Όμως η σωστή χρήση,  με μέτρο, έχει και θετικά αποτελέσματα. Ναι, η υπερβολική χρήση των κοινωνικών δικτύων φέρνει αποξένωση από την πραγματική ζωή. Ναι, πράγματι βλέπεις πολλές φορές ανθρώπους να κάθονται για καφέ και αντί να μιλάνε μεταξύ τους κοιτάνε τα κινητά τους. Πόσοι όμως μοναχικοί άνθρωποι έχουν βρει ένα αποκούμπι στα κοινωνικά δίκτυα; Πόσοι έχουν παντρευτεί και έχουν κάνει οικογένεια γιατί γνωρίστηκαν μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα; Δεν γίνεται να τα ισοπεδώνουμε, ούτε να τα δαιμονοποιούμε όλα!

Τώρα, όσον αφορά την πολιτική, ναι όντως έχει αλλάξει ο τρόπος της πολιτικής επικοινωνίας και από την πολιτική της χειραψίας και του χειροκροτήματος έχουμε περάσει στο instagram & στο tik tok. Αλλά αυτό γιατί είναι απαραίτητα κακό; Οι πολιτικοί πρέπει να είναι κοντά στον πολίτη και αφού οι πολίτες δεν είναι πια στα καφενεία, αλλά στο tik tok, γιατί να μην επικοινωνούν οι πολιτικοί μέσω των κοινωνικών δικτύων μαζί τους; Άλλωστε ο κόσμος το 2023 βρίσκεται πολύ περισσότερο χρόνο μπροστά στην οθόνη του κινητού του, παρά μπροστά στην οθόνη της τηλεόρασης. Μέτρο θέλει σε όλα. Η σωστή χρήση έχει πολλά θετικά. Η κατάχρηση φέρνει δυστυχώς την αλλοτρίωση…

 

Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα Στο Καρφί 
 

Ακολουθήστε το Lykavitos.gr στο Google News
και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις