Η λειψυδρία έχει επανέλθει δυναμικά στο προσκήνιο, καθώς οι μειωμένες βροχοπτώσεις και οι υψηλές θερμοκρασίες των τελευταίων ετών επηρεάζουν όλο και περισσότερο τα υδατικά αποθέματα της χώρας, με τους δύο μεγάλους ταμιευτήρες στους οποίους βασίζεται η Αθήνα, τον Μόρνο και την Υλίκη, να έχουν χάσει το 40% και πλέον των αποθεμάτων τους τα τελευταία χρόνια. Η κλιματική αλλαγή έχει αλλάξει τα δεδομένα, καθιστώντας τις βροχοπτώσεις λιγότερο προβλέψιμες και συχνά πιο ακραίες.
Στην Αττική, όπου συγκεντρώνεται σχεδόν ο μισός πληθυσμός της Ελλάδας, το ερώτημα είναι σαφές: υπάρχει άμεσος κίνδυνος για την υδροδότηση και πόσο έτοιμο είναι το σύστημα να αντέξει ένα δύσκολο σενάριο;
Οι ενέργειες της ΕΥΔΑΠ για να μη διψάσουμε
Παράγοντες της εταιρείας τονίζουν ότι οι βροχές των τελευταίων εβδομάδων προσέφεραν μια περιορισμένη ενίσχυση των αποθεμάτων, χωρίς όμως να ανατρέψουν το υδατικό έλλειμμα που έχει συσσωρευτεί σήμερα, με τους ταμιευτήρες να υπολείπονται 200 εκατ. κ.μ. σε σχέση με πέρυσι. Όπως επισημαίνουν επιστήμονες και υδρολόγοι, οι χειμώνες με σταθερές και επαρκείς βροχοπτώσεις γίνονται ολοένα και πιο σπάνιοι. Οι προβλέψεις δείχνουν ότι η διαχείριση του νερού δεν μπορεί πλέον να βασίζεται μόνο στον καιρό, αλλά απαιτεί μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και εναλλακτικές λύσεις.
Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΥΔΑΠ έχει ήδη ενεργοποιήσει σειρά άμεσων μέτρων. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η αξιοποίηση των αποθεμάτων της Υλίκης, η χρήση εφεδρικών γεωτρήσεων, η συνεχής παρακολούθηση των αποθεμάτων σε πραγματικό χρόνο και η επιτάχυνση παρεμβάσεων στο δίκτυο για τον περιορισμό των διαρροών. Παράλληλα, προχωρούν έργα συντήρησης και αντικατάστασης παλαιών αγωγών, με στόχο τη βελτίωση της αξιοπιστίας του συστήματος και τη μείωση των βλαβών.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλεί το έργο μεταφοράς νερού από την Ευρυτανία. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, πρόκειται για ένα μακροπρόθεσμο έργο, το οποίο μπορεί να ενισχύσει σημαντικά το σύστημα, αλλά δεν αποτελεί άμεση λύση. Η ολοκλήρωσή του τοποθετείται σε βάθος αρκετών ετών και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί από μόνο του να καλύψει όλα τα μελλοντικά σενάρια.
Γι’ αυτό και εξετάζονται εναλλακτικά σενάρια και λύσεις όπως η ενεργοποίηση πρόσθετων γεωτρήσεων και η αφαλάτωση.
Σε κάθε περίπτωση, τονίζουν παράγοντες της ΕΥΔΑΠ το μήνυμα προς τους πολίτες είναι σαφές: δεν υπάρχει λόγος πανικού, αλλά υπάρχει ανάγκη υπευθυνότητας. Η εξοικονόμηση νερού στην καθημερινότητα μπορεί να αποδειχθεί καθοριστική.
Επενδυτικό πλάνο 2,5 δισ. ευρώ σε απάντηση της λειψυδρίας
Τα επόμενα έργα που δρομολογούνται αφορούν στον εκσυγχρονισμό του υδροδοτικού και αποχετευτικού δικτύου, την ψηφιακή παρακολούθηση και τη συνολική ενίσχυση της ανθεκτικότητας του συστήματος απέναντι στη λειψυδρία και τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Πρόκειται για παρεμβάσεις που κρίνονται απαραίτητες για τη μακροπρόθεσμη ασφάλεια υδροδότησης της Αττικής.
Το δεκαετές επενδυτικό σχέδιο της ΕΥΔΑΠ ύψους 2,5 δισ. ευρώ καλύπτει το σύνολο της υδροδοτικής και αποχετευτικής υποδομής της Αττικής με ένα σύνολο 167 έργων. Περιλαμβάνει στον τομέα της ύδρευσης έργα ύψους 730 εκατ. ευρώ, έργα αποχέτευσης 773 εκατ. ευρώ, παρεμβάσεις κτιριακές, ψηφιακής διακυβέρνησης και μετασχηματισμού 193 εκατ. ευρώ, καθώς και έργα ύψους 840 εκατ. ευρώ στην Ανατολική Αττική. Η περιοχή αποκτά για πρώτη φορά ολοκληρωμένο, σύγχρονο αποχετευτικό σύστημα, με 410.500 κατοίκους και 75.000 ακίνητα να συνδέονται σε νέες, περιβαλλοντικά ασφαλείς υποδομές. Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται κατά 50% από ευρωπαϊκούς πόρους, ενώ η ΕΥΔΑΠ έχει εξασφαλίσει επιπλέον χρηματοδότηση 250 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Αξίζει, μάλιστα, να σημειωθεί ότι στο πρώτο εξάμηνο του 2025, η απορρόφηση επενδύσεων ανήλθε σε 31 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας αύξηση 38% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024.
Ανταποδοτικότητα από τα τιμολόγια της ΕΥΔΑΠ
Πρόσφατα η ΕΥΔΑΠ εισηγήθηκε προς την ΡΑΑΕΥ την αναπροσαρμογή τιμολογίων, με γνώμονα την ανταποδοτικότητα των έργων για τους πολίτες.
Έχοντας τα σκήπτρα των χαμηλότερων καθαρών χρεώσεων για το νερό ανάμεσα στις πρωτεύουσες των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η πρόταση της ΕΥΔΑΠ προς την ΡΑΕΕΥ για ήπια προσαρμογή στα πάγια τέλη το 2026, δεν αλλάζει τη θέση των πολιτών της Αθήνας στο τι πληρώνουν για το νερό, όπως επισημαίνουν παράγοντες της ΕΥΔΑΠ. Η Εταιρεία δεν έχει προχωρήσει σε αναπροσαρμογές τα τελευταία 17 χρόνια, έχοντας απορροφήσει όλες τις πληθωριστικές πιέσεις των τελευταίων ετών ενώ σήμερα, βρίσκεται αντιμέτωπη με την πρόκληση υλοποίησης ενός επενδυτικού προγράμματος που θα θωρακίσει τα αποθέματα νερού της Αττικής έναντι της παρατεταμένης λειψυδρίας, σημειώνουν.