Μετά από εβδομάδες συνομιλιών, η Ουκρανία και οι ΗΠΑ έχουν ετοιμάσει ένα νέο ειρηνευτικό σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου με τη Ρωσία, όπως έκανε γνωστό ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Το αρχικό σχέδιο 28 σημείων, έχει αναδιατυπωθεί σε ένα πλαίσιο 20 σημείων, το οποίο παρουσίασε ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι στους δημοσιογράφους.
Παράλληλα, έχει αναπτυχθεί ένα τριμερές σχέδιο εγγυήσεων ασφαλείας μεταξύ Ουκρανίας, ΗΠΑ και Ευρώπης, καθώς και μια διμερής συμφωνία εγγύησης ασφαλείας μεταξύ Ουκρανίας και ΗΠΑ. Ένα άλλο έγγραφο μεταξύ Κιέβου και Ουάσινγκτον επικεντρώνεται στην οικονομική συνεργασία και χαρακτηρίστηκε ως ο «οδικός χάρτης για την ευημερία της Ουκρανίας».
«Έχουμε σημειώσει σημαντική πρόοδο προς την οριστικοποίηση των εγγράφων» δήλωσε ο Ζελένσκι, σύμφωνα με το Kiev Independent.
Προς το παρόν η Ουκρανία και οι ΗΠΑ δεν έχουν καταλήξει σε συμφωνία σε δύο σημεία «αγκάθια» - 12 και 14, δηλαδή τον έλεγχο του υπό ρωσικού ελέγχου πυρηνικού εργοστασίου της Ζαπορίζια και τον έλεγχο του Ντονμπάς, περιοχή όπου μαίνονται μάχες από το 2014.
Στη συμφωνία δεν γίνεται επίσης καμία αναφορά για τα περί ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Το σχέδιο των 20 σημείων των ΗΠΑ και της Ουκρανίας
- Θα επαναβεβαιωθεί η κυριαρχία της Ουκρανίας. Διαπιστώνεται ότι η Ουκρανία είναι κυρίαρχο κράτος και όλοι οι υπογράφοντες το επιβεβαιώνουν με την υπογραφή τους.
- Το έγγραφο αποτελεί πλήρη και αδιαμφισβήτητη συμφωνία μη επίθεσης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Για τη διατήρηση μακροπρόθεσμης ειρήνης θα δημιουργηθεί μηχανισμός παρακολούθησης της γραμμής επαφής μέσω διαστημικής μη επανδρωμένης επιτήρησης, έγκαιρης ειδοποίησης για παραβιάσεις και μηχανισμών αποκλιμάκωσης.
- Η Ουκρανία θα λάβει ισχυρές εγγυήσεις ασφάλειας.
- Η δύναμη των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας θα παραμείνει στις 800.000 σε καιρό ειρήνης.
- Οι ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και τα ευρωπαϊκά κράτη-υπογράφοντες θα παράσχουν εγγυήσεις ασφάλειας στην Ουκρανία που θα αντανακλούν το Άρθρο 5.
- Η Ρωσία θα κατοχυρώσει πολιτική μη επίθεσης έναντι της Ευρώπης και της Ουκρανίας σε όλους τους απαραίτητους νόμους και έγγραφα επικύρωσης, συμπεριλαμβανομένης της επικύρωσης με συντριπτική πλειοψηφία στη Δούμα.
- Η Ουκρανία θα γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε συγκεκριμένο, προκαθορισμένο χρονικό διάστημα και θα λάβει βραχυπρόθεσμα προνομιακή πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά.
- Η Ουκρανία θα λάβει ισχυρό πακέτο παγκόσμιας ανάπτυξης, το οποίο θα καθοριστεί σε ξεχωριστή συμφωνία επενδύσεων και μελλοντικής ευημερίας και θα καλύπτει ευρύ φάσμα οικονομικών τομέων.
- Θα δημιουργηθούν αρκετά ταμεία για την αποκατάσταση της ουκρανικής οικονομίας, την ανασυγκρότηση κατεστραμμένων περιοχών και ανθρωπιστικά ζητήματα, με στόχο τη συγκέντρωση 800 δισ. δολαρίων από ίδια κεφάλαια, επιχορηγήσεις, δανειακά εργαλεία και συνεισφορές του ιδιωτικού τομέα.
- Μετά τη σύναψη της συμφωνίας, η Ουκρανία θα επιταχύνει τη διαδικασία σύναψης συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου με τις ΗΠΑ.
- Η Ουκρανία επιβεβαιώνει ότι θα παραμείνει κράτος χωρίς πυρηνικά όπλα, σύμφωνα με τη Συνθήκη Μη Διάδοσης Πυρηνικών Όπλων.
- Ο πυρηνικός σταθμός της Ζαπορίζια θα λειτουργεί από κοινού από τρεις χώρες — Ουκρανία, ΗΠΑ και Ρωσία. Ωστόσο, οι λεπτομέρειες λειτουργίας βρίσκονται ακόμη υπό συζήτηση. Σύμφωνα με τον Ζελένσκι, η Ουκρανία «μετά από όλα όσα έγιναν» δεν επιθυμεί άμεσες επιχειρηματικές σχέσεις με τη ρωσική πλευρά. Το σημείο αυτό παραμένει προς συμφωνία.
- Και οι δύο χώρες δεσμεύονται να εφαρμόζουν εκπαιδευτικά προγράμματα στα σχολεία και στην κοινωνία που προάγουν την κατανόηση και την ανεκτικότητα μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών και καταπολεμούν τον ρατσισμό και τις προκαταλήψεις. Η Ουκρανία θα υιοθετήσει κανόνες της ΕΕ για τη θρησκευτική ανεκτικότητα και την προστασία των γλωσσών των μειονοτήτων.
- Εδάφη: Το σημείο δεν έχει συμφωνηθεί και υπάρχουν αρκετές εκδοχές. Εκδοχή 1: «Μένουμε εκεί που βρισκόμαστε». Στις περιφέρειες Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα, η γραμμή διάταξης των στρατευμάτων κατά την ημερομηνία της συμφωνίας αναγνωρίζεται de facto ως γραμμή επαφής, η οποία θα ελέγχεται από διεθνείς δυνάμεις. Εκδοχή 2: Δημιουργία πιθανής ελεύθερης οικονομικής ζώνης στο Ντονμπάς με αποστρατιωτικοποίηση της περιοχής. Η Ουκρανία αντιτίθεται στην απόσυρση των δικών της δυνάμεων, αλλά σε αυτή την εκδοχή υποστηρίζει συμμετρική απόσυρση, δηλαδή και των ρωσικών. Η εκδοχή αυτή απαιτεί πανεθνικό δημοψήφισμα στην Ουκρανία για την επικύρωση της συμφωνίας.Το ζήτημα μπορεί να λυθεί οριστικά σε επίπεδο ηγετών κρατών.
- Μετά τη συμφωνία για τις μελλοντικές εδαφικές ρυθμίσεις, τόσο η Ρωσική Ομοσπονδία όσο και η Ουκρανία δεσμεύονται να μην αλλάξουν αυτές τις ρυθμίσεις με τη βία.
- Η Ρωσία δεν θα εμποδίζει την Ουκρανία να χρησιμοποιεί τον ποταμό Δνείπερο και τη Μαύρη Θάλασσα για εμπορικούς σκοπούς. Θα συναφθεί ξεχωριστή ναυτική συμφωνία και συμφωνία πρόσβασης που θα καλύπτει την ελευθερία ναυσιπλοΐας και μεταφορών. Στο πλαίσιο αυτό, η χερσόνησος Κίνμπουρν θα αποστρατιωτικοποιηθεί.
- Θα συσταθεί ανθρωπιστική επιτροπή για την επίλυση εκκρεμών ζητημάτων. Προβλέπεται ανταλλαγή όλων των εναπομεινάντων αιχμαλώτων πολέμου, συμπεριλαμβανομένων όσων έχουν καταδικαστεί από το ρωσικό σύστημα από το 2014, καθώς και η επιστροφή όλων των κρατούμενων αμάχων και ομήρων, συμπεριλαμβανομένων παιδιών και πολιτικών κρατουμένων.
- Η Ουκρανία θα πρέπει να διεξαγάγει εκλογές το συντομότερο δυνατό μετά την υπογραφή της συμφωνίας.
- Η συμφωνία θα είναι νομικά δεσμευτική. Η εφαρμογή της θα παρακολουθείται και θα εγγυάται από Συμβούλιο Ειρήνης, υπό την προεδρία του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.
- Μόλις όλες οι πλευρές συμφωνήσουν στη συμφωνία, θα τεθεί άμεσα σε ισχύ πλήρης κατάπαυση του πυρός.