Στοιχεία για τη σχέση μεταξύ των πρώιμων κατοίκων της Αλάσκας και των μαλλιαρών μαμούθ αποκαλύπτονται από την ανάλυση ενός χαυλιόδοντα 14.000 ετών. Οι πρώιμοι ανθρώπινοι οικισμοί στη σημερινή Αλάσκα φαίνεται ότι βρίσκονταν στα ίχνη ενός θηλυκού μαμούθ που έζησε πριν από 14.000 χρόνια, σύμφωνα με μια νέα έρευνα.
Το γιγαντιαίο ζώο είχε ταξιδέψει περίπου 1.000 χιλιόμετρα από τον βορειοδυτικό Καναδά μέχρι το εσωτερικό της Αλάσκας κατά τη διάρκεια της ζωής του.
Η αποκάλυψη ρίχνει φως στη σχέση μεταξύ των προϊστορικών ζώων και των πρώτων ανθρώπων που διέσχισαν την λεγόμενη «γέφυρα του Bering Land» (σ.σ. μία βυθισμένη λωρίδα Γης που κάποτε ένωνε την Ασία με την Βόρεια Αμερική). Φαίνεται ότι οι άνθρωποι έστηναν τους εποχιακούς καταυλισμούς κυνηγιού τους στα σημεία που γνώριζαν ότι συγκεντρώνονται τα μαμούθ.
Ερευνητές από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά συνέδεσαν τους προϊστορικούς ανθρώπους με τα μαμούθ εξαιτίας ενός νέου εργαλείου ανάλυσης ισοτόπων, ενός αρχαίου χαυλιόδοντα και ενός χάρτη των αρχαιολογικών χώρων στην Αλάσκα.
Ο χαυλιόδοντας ανήκε σε ένα μαλλιαρό μαμούθ που αργότερα ονομάστηκε «Élmayųujey’eh». Το δείγμα ανακαλύφθηκε το 2009 στον αρχαιολογικό χώρο Swan Point στην κεντρική Αλάσκα.
Σύμφωνα με την επικεφαλής συγγραφέα της μελέτης, την διδακτορική φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο της Αλάσκα Fairbanks, Audrey Rowe, η έρευνα ξεκίνησε όταν έφτασε στο Ινστιτούτο Alaska Stable Isotope Facility ένα εργαλείο προηγμένης τεχνολογίας, που μπορεί να διασπά δείγματα για να αναλύσει τα ισότοπα του στροντίου. Το στρόντιο είναι ένα χημικό ίχνος που αποκαλύπτει λεπτομέρειες για την ζωή ενός ζώου.
Ο σύμβουλος της Rowe, Matthew Wooller, χρησιμοποίησε την ίδια μέθοδο για να προσδιορίσει τις κινήσεις ενός ενήλικου αρσενικού μαμούθ για μια εργασία που δημοσιεύθηκε τον Αύγουστο του 2021. Ο Wooller είναι ο ανώτερος συγγραφέας της μελέτης και καθηγητής στο Κολλέγιο Αλιείας και Επιστημών των Ωκεανών του πανεπιστημίου και ο διευθυντής του Ινστιτούτου Alaska Stable Isotope Facility.
Το στρόντιο είναι ένα σταθερό ισότοπο που δημιουργείται όταν διασπάται το ορυκτό ρουβίδιο, ένα εξαιρετικά αντιδραστικό μέταλλο. Είναι μια αργή διαδικασία με χρόνο ημίσειας ζωής (σ.σ. το χρονικό διάστημα που απαιτείται ώστε το 50% της ουσίας να είναι παρόν σε κάποιο άτομο, πληθυσμό ή οικοσύστημα προκειμένου να αποδομηθεί και να εξαφανισθεί διά της φυσικής οδού) 4 δισεκατομμυρίων ετών, είπε ο Rowe.
Όσο το ρουβίδιο διασπάται, μετατρέπεται πρώτα σε ραδιογονικό στρόντιο 87 και, πολλά χρόνια αργότερα, σε σταθερό στρόντιο 86. Στην περιοχή όπου κυκλοφορούσαν τα μαμούθ, οι βράχοι διαλύθηκαν σε χώμα, τα φυτά μεγάλωσαν, τα ζώα έτρωγαν αυτά τα φυτά. Οι χαυλιόδοντες τους παρουσίαζαν το επίπεδο στροντίου στη διατροφή τους σε κάθε στρώμα του ελεφαντόδοντου.
Οι χαυλιόδοντες των μαμούθ μεγάλωναν με σταθερό ημερήσιο ρυθμό. Οι πρώτες ημέρες της ζωής του ζώου καταγράφονται στην άκρη των χαυλιόδοντων. Τα στρώματα είναι ορατά όταν ένα δείγμα χαυλιόδοντα χωριστεί κατά μήκος.
Αυτή η ανάλυση μπορεί στη συνέχεια να αναζητηθεί στα επίπεδα ορυκτών και στροντίου στα πετρώματα γύρω από την Αλάσκα για να χαρτογραφηθεί που είχε περιπλανηθεί το μαμούθ Έλμα.
«Το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ έκανε πολύ καλή δουλειά χαρτογραφώντας τους βράχους στην Αλάσκα», ανέφερε η Audrey Rowe . Στη συνέχεια ο Wooller πρότεινε στην ομάδα να επικαλύψει τις τοποθεσίες των τοπικών αρχαιολογικών χώρων με τα σημεία που κινήθηκε η Έλμα.
«Και ιδού. Είχαμε πολλές επικαλύψεις μεταξύ της πυκνότερης περιοχής των αρχαιολογικών χώρων στην Αλάσκα από το τέλος του Πλειστόκαινου ακριβώς πάνω από περιοχές που το μαμούθ μας, η Έλμα χρησιμοποιούσε κατά τη διάρκεια της ζωής της», είπε ο Wooller.
Τα στοιχεία που βρήκαν οι επιστήμονες
Τα νέα ισοτοπικά δεδομένα προστέθηκαν σε σειρά δεδομένων που δημιουργήθηκαν από ανάλυση ραδιενεργού άνθρακα και DNA δύο σχετικά νεαρών μαμούθ που βρέθηκαν επίσης στο Swan Point για να δημιουργήσουν μια πληρέστερη εικόνα της ζωής πριν από 14.000 χρόνια.
«Ήταν (σ.σ. η Έλμα) νεαρή ενήλικη στην ακμή της ζωής της. Τα ισότοπά της έδειξαν ότι δεν ήταν υποσιτισμένη και ότι πέθανε την ίδια εποχή με την κατασκήνωση εποχικού κυνηγιού στο Swan Point όπου βρέθηκε ο χαυλιόδοντας της», ανέφερε η Wooller.
«Αυτή η μελέτη προάγει σημαντικά την κατανόησή μας για τη συμπεριφορά των μαμούθ και παρέχει επίσης ενδιαφέρουσες ενδείξεις σχετικά με την αλληλεπίδραση μεταξύ ανθρώπων και μαμούθ», είπε ο Love Dalén, καθηγητής Εξελικτικής Γονιδιωματικής στο Κέντρο Παλαιογενετικής στη Στοκχόλμη της Σουηδίας, που δεν συμμετείχε στη νέα έρευνα.
Επίσης, οι αποκαλύψεις θα μπορούσαν να ωθήσουν περισσότερους επιστήμονες να αναζητήσουν νέους συνδυασμούς ερευνητικών εργαλείων για να προωθήσουν την κατανόησή τους για την επιστήμη και την ιστορία. Και πρόσθεσε:
«Συνολικά, νομίζω ότι η μελέτη είναι ένα φανταστικό παράδειγμα του πώς η χρήση ενός συνδυασμού διαφορετικών μοριακών εργαλείων, όπως αναλύσεις ισοτόπων, DNA και ραδιενεργού άνθρακα, μπορεί να προσφέρει πρωτοποριακές, νέες γνώσεις για την προϊστορία», είπε ο Dalén. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science Advances.Αλλαγή της εικόνας για τις κοινωνίες κυνηγών – τροφοσυλλεκτών
Τα νέα στοιχεία πηγαίνουν πέρα από την κατανόηση της πρώιμης σχέσης μεταξύ των μαμούθ και των ανθρώπων. «(Η Έλμα) περιπλανήθηκε στην πιο πυκνή περιοχή των αρχαιολογικών χώρων στην Αλάσκα. Φαίνεται ότι αυτοί οι πρώτοι άνθρωποι δημιούργησαν καταυλισμούς κυνηγιού σε περιοχές που σύχναζαν μαμούθ», τόνισε ο Rowe.
Η έρευνα ανέτρεψε την εικόνα που θα έπρεπε να μας έρχεται στο μυαλό όταν σκεφτόμαστε τους προϊστορικούς ανθρώπους και τα μαμούθ ξεχωριστά, σύμφωνα με τον Rowe.